Απειλή για τον «πράσινο χρυσό»: Στο στόχαστρο των νέων δασμών το ελληνικό ελαιόλαδο

Οι ΗΠΑ είναι η τρίτη σημαντικότερη εξαγωγική αγορά για το ελληνικό προϊόν

Σε άμεσο κίνδυνο τίθενται οι εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου στις ΗΠΑ, μετά την απόφαση της Ουάσινγκτον να επιβάλει από την 1η Αυγούστου νέους δασμούς 30% στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Οι εξαγγελίες του Ντόναλντ Τραμπ για δασμούς στις εισαγωγές από την ΕΕ εάν δεν υπάρξει πιο ευνοϊκή συμφωνία ανάμεσα στα δύο μέρη, επηρεάζει ένα από τα βασικότερα και δυναμικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της ελληνικής αγροδιατροφικής βιομηχανίας, καθώς το ελαιόλαδο και οι βρώσιμες ελιές, με συνολικές εξαγωγές που ξεπερνούν τα 700 εκατ. ευρώ ετησίως, αποτελεί διαχρονικά βασικούς εξαγωγικούς άξονες του πρωτογενούς τομέα της χώρας.

Μάλιστα, οι ΗΠΑ είναι η τρίτη σημαντικότερη εξαγωγική αγορά για το ελληνικό προϊόν, με σταθερά αυξητική τάση την τελευταία δεκαετία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Σοκ και στην Κρήτη για τους νεκρούς ορειβάτες: Δασκάλα στο Λασίθι η 31χρονη Δώρα

Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΒΕ και των εξαγωγικών συνεταιρισμών, οι ΗΠΑ απορροφούν περίπου το 15–20% των εξαγωγών τυποποιημένου ελληνικού ελαιολάδου, είτε απευθείας, είτε μέσω επανεξαγωγών κατόπιν επανεμφιάλωσης από τρίτες χώρες, κυρίως την Ιταλία. Την τελευταία πενταετία, μάλιστα, πολλές ελληνικές εταιρείες έχουν επενδύσει στην απευθείας τοποθέτηση επώνυμων, πιστοποιημένων προϊόντων σε αλυσίδες λιανεμπορίου, delicatessen και δίκτυα διανομής στις ΗΠΑ.

Η επιβολή των νέων δασμών απειλεί άμεσα αυτή τη δυναμική καθώς με επιπλέον επιβάρυνση 30% επί της τελικής τιμής, το ελληνικό προϊόν καθίσταται μη ανταγωνιστικό σε σχέση με προϊόντα τρίτων χωρών, όπως η Τυνησία, το Μαρόκο ή η Τουρκία.

Αναλυτές του κλάδου έχουν επανειλημμένα επισημάνει πως η αύξηση του κόστους ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση των παραγγελιών κατά 30% έως και 50% στο δεύτερο εξάμηνο του 2025, ενώ οι μικρότερες επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν οργανωμένο δίκτυο ή δυνατότητα απορρόφησης του επιπλέον κόστους κινδυνεύουν να χάσουν οριστικά τη θέση τους στην αγορά.

Το «στοίχημα» για τους Έλληνες παραγωγούς και τους εξαγωγείς είναι η προσπάθεια εξαίρεσης του ελαιολάδου από το καθεστώς των επιπλέον δασμών και ως εκ τούτου ασκούνται πιέσεις προς το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Κομισιόν.

Από την πλευρά της ΕΕ γίνονται συζητήσεις για πιθανά αντίμετρα ενώ και οι χρόνοι είναι περιορισμένοι, καθώς τα νέα μέτρα ενεργοποιούνται σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες.

Κίνδυνος ανατροπής της δυναμικής των τελευταίων ετών

Το 2024 αποτέλεσε μια καλή χρονιά για τον κλάδο του ελαιολάδου, με αύξηση εξαγωγών, σταθεροποίηση τιμών και ευνοϊκή εικόνα στις αγορές υψηλής αξίας. Το 2025 αναμενόταν να συνεχίσει αυτή την πορεία, ωστόσο η απόφαση της Ουάσινγκτον ανατρέπει τα δεδομένα.

Πέρα από τις ενδεχόμενες απώλειες σε έσοδα και μερίδιο αγοράς, δημιουργείται και πρόβλημα στη διαχείριση αποθεμάτων, καθώς οι εταιρείες είχαν οργανώσει την παραγωγή και τις παραγγελίες με βάση υφιστάμενα συμβόλαια που πλέον βρίσκονται υπό αμφισβήτηση.

Το ελληνικό ελαιόλαδο κινδυνεύει να χάσει σημαντικό μέρος της παρουσίας του στις ΗΠΑ εξαιτίας των νέων δασμών. Η συγκυρία είναι αρνητική, καθώς η αγορά είχε δείξει θετικά σημάδια και αρκετές επιχειρήσεις είχαν επενδύσει στην περαιτέρω διείσδυση.

Πηγή: newsit.gr