Χάρης Μαμουλάκης: «Ο έλεγχος στο στόχαστρο. Οι ελεγκτές ΑΑΔΕ σε απόγνωση…»

Κοινοβουλευτική Αναφορά του βουλευτή προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Την κατάσταση που επικρατεί στις υπηρεσίες φορολογικού ελέγχου της ΑΑΔΕ και τις πολιτικές απαξίωσης και διάλυσης των ελεγκτικών μηχανισμών που εφαρμόζονται, αναδεικνύει ο Τομεάρχης Οικονομικών & Ανάπτυξης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, καταθέτοντας ως Αναφορά προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σχετική ανακοίνωση της Αυτόνομης Κίνησης Εφοριακών.

Στην ανακοίνωση παρατίθενται αναλυτικά τα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελεγκτές υπάλληλοι της ΑΑΔΕ, όπως μεταξύ άλλων, είναι η έλλειψη εκπαίδευσης, τα παρωχημένα λειτουργικά συστήματα, η απουσία νομικής κάλυψης όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο, καθώς και ζητήματα χωρικής αρμοδιότητας των ελεγκτικών υπηρεσιών που επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα του ελέγχου.

Παράλληλα, η Κυβέρνηση κατηγορείται ουσιαστικά, για απουσία πολιτικής βούλησης, καθώς όπως τονίζουν οι εργαζόμενοι, ουσιαστικός έλεγχος με ακραία υποστελεχωμένες δομές, χωρίς τα στοιχειώδη εργαλεία και εντός ενός χαοτικού και διαρκώς μεταβαλλόμενου πλαισίου, με ελεγκτές εκτεθειμένους, συχνά στοχοποιημένους και απαξιωμένους απ’ την ίδια τη Διοίκηση της ΑΑΔΕ, δεν μπορεί να υπάρξει.

Αναφορά προς τον κ. Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Θέμα: «Ο έλεγχος στο στόχαστρο. Οι ελεγκτές ΑΑΔΕ σε απόγνωση…»

Ο Βουλευτής ν. Ηρακλείου ΣΥ.ΡΙΖ.Α – Προοδευτική Συμμαχία Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης) καταθέτει προς τον κ. Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ως αναφορά, την από 21/07/2025 Ανακοίνωση της Αυτόνομης Κίνησης Εφοριακών, με την οποία καταγγέλλεται η κατάσταση που επικρατεί αναφορικά με τις υπηρεσίες φορολογικού ελέγχου της ΑΑΔΕ και παράλληλα επιρρίπτονται ευθύνες στη Διοίκηση, μέσω των πολιτικών που εφαρμόζει, για απαξίωση και για τάση διάλυσής των ελεγκτικών μηχανισμών.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην εν λόγω ανακοίνωση, παρατίθενται αναλυτικά, δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελεγκτές υπάλληλοι της ΑΑΔΕ, όπως ενδεικτικά μεταξύ άλλων, είναι η έλλειψη εκπαίδευσης, τα παρωχημένα λειτουργικά συστήματα, η απουσία νομικής κάλυψης όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο, καθώς και ζητήματα χωρικής αρμοδιότητας των ελεγκτικών υπηρεσιών που επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα του ελέγχου.

Η Κυβέρνηση κατηγορείται ουσιαστικά, για απουσία πολιτικής βούλησης, καθώς όπως τονίζουν οι εργαζόμενοι, ουσιαστικός έλεγχος με ακραία υποστελεχωμένες δομές, χωρίς τα στοιχειώδη εργαλεία και εντός ενός χαοτικού και διαρκώς μεταβαλλόμενου πλαισίου, με ελεγκτές εκτεθειμένους, συχνά στοχοποιημένους και απαξιωμένους απ’ την ίδια τη Διοίκηση της ΑΑΔΕ, δεν μπορεί να υπάρξει. Για τους λόγους αυτούς ζητείται άμεσα ανάληψη πρωτοβουλιών και εξεύρεση λύσεων.

Επισυνάπτεται η Ανακοίνωση.

Παρακαλούμε για την απάντηση και τις δικές σας ενέργειες.

Αφετηρία αποτέλεσε το μακρινό 2011.

Σύμφωνα με το ν.3943/2011…

‘’όσοι υπάλληλοι επιλεγούν και τοποθετηθούν με μετακίνηση ή απόσπαση σε θέση Ελεγκτή Βεβαίωσης και Αναγκαστικής Είσπραξης των Εσόδων του Κράτους, υπογράφουν με την ανάληψη των καθηκόντων τους συμβόλαιο αποδοτικότητας, για χρονικό διάστημα οκτώ μηνών’’.

Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο νόμο…

‘’…όσοι υπάλληλοι επιλεγούν, τοποθετούνται στις θέσεις αυτές και αξιολογούνται, υποχρεωτικά κατά τη λήξη του συμβολαίου αποδοτικότητας, με δυνατότητα ενδιάμεσης αξιολόγησης …’’, ‘’… αν, σύμφωνα με την Έκθεση Αξιολόγησης, δεν έχουν επιτευχθεί όλοι οι ποσοτικοί και ποιοτικοί στόχοι του συμβολαίου αποδοτικότητας ή δεν έχουν τηρηθεί οι λοιπές υποχρεώσεις που αναφέρονται σε αυτό και οφείλεται αυτό σε υπαιτιότητα του υπαλλήλου, απαλλάσσονται αυτοδίκαια από τα καθήκοντα της θέσης του Ελεγκτή Βεβαίωσης και Αναγκαστικής Είσπραξης των Εσόδων του Κράτους και επανέρχονται υποχρεωτικά στην υπηρεσία από όπου μετακινήθηκαν…’’.

Οι συνέπειες των παραπάνω διατάξεων φάνηκαν πολύ αργότερα και σε συνδυασμό με την τότε αμφιλεγόμενη στάση των παρατάξεων του κλάδου που είχαν την πλειοψηφία, δημιουργήθηκε η σημερινή κατάσταση για την οποία όλοι αναρωτιόμαστε… ‘’πως φτάσαμε ως εδώ;’’.

Οι ελεγκτές πλέον δεν θα πρέπει να ονομάζονται «Ελεγκτές Βεβαίωσης» αλλά «Ελεγκτές Βεβαίωσης, Μειώσεων, Διαγραφών, Επιστροφών κλπ.», αφού τους ανατίθενται σχεδόν καθημερινά και νέα ‘’καθήκοντα’’. Το επόμενο διάστημα άλλωστε ετοιμάζεται να βγει παραγωγικά και σχετική εφαρμογή Μειώσεων-Διαγραφών προκειμένου οι ελεγκτές να μειώνουν ή και να διαγράφουν μία λάθος βεβαίωση. Οι εργαζόμενοι στον έλεγχο καλούνται πλέον όχι μόνο να ασκήσουν τα βασικά ελεγκτικά τους καθήκοντα, αλλά και να ‘’τρέξουν’’ όλες τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη βεβαίωση των αποτελεσμάτων των ελέγχων.

Ταυτόχρονα σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο θα πρέπει να εκπαιδευτούν – αν εκπαιδευτούν ποτέ – και στην εφαρμογή των Εσόδων για την δημιουργία και εκκαθάριση ΑΦΕΚ επιστροφών για τις αχρεώστητες καταβολές που προκύπτουν από τον έλεγχο. Πρόβλημα πού ήρθε στο προσκήνιο με τους ελέγχους που σχετίζονται με την αμφισβήτηση του τεκμαρτού εισοδήματος και τις περιπτώσεις που ο φορολογούμενος φορολογήθηκε τεκμαρτά ενώ δεν θα έπρεπε.

Αρμοδιότητες οι οποίες μέχρι πρότινος ήταν ευθύνη των τμημάτων εισοδήματος (και μετέπειτα του ΚΕΦΟΔΕ) και που πλέον πέρασαν στο έλεγχο. Αρμοδιότητες οι οποίες είναι πρακτικά αδύνατο να διεκπεραιωθούν απ’ το ΚΕΦΟΔΕ, δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στις κεντρικοποιημένες υπηρεσίες, με απόλυτη ευθύνη της Διοίκησης της ΑΑΔΕ. Συνθήκες οι οποίες χαρακτηρίζονται απ’ τον εκτός ορίων φόρτο εργασίας, την ακραία υποστελέχωση, την έλλειψη εκπαίδευσης, αλλά και την έλλειψη – επί της ουσίας – ελεγκτικής αρμοδιότητας.

Όσο λοιπόν και αν ισχυρίζεται η Διοίκηση της ΑΑΔΕ ότι ο έλεγχος είναι το αντικείμενο αιχμής των υπηρεσιών μας, η πραγματικότητα δείχνει ότι οι ελεγκτές έχουν αφεθεί στη μοίρα τους.

Αυτό άλλωστε αποτυπώνεται και στα ελεγκτικά εργαλεία και τις εφαρμογές που δόθηκαν στους ελεγκτές τα τελευταία χρόνια για να τους βοηθήσουν – υποτίθεται – στο έργο τους…

Η επίσημη εφαρμογή είναι το Elenxis, μια εφαρμογή παρωχημένη πριν ακόμα την προμηθευτεί η Φορολογική Διοίκηση και κυρίως δύσχρηστη μέσω της οποίας όμως υποχρεούνται οι ελεγκτές να καταχωρούν τα αποτελέσματά τους. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι όταν το Elenxis βγήκε παραγωγικά το 2011, δεν ήταν έτσι. Η φορολογική Διοίκηση είχε προμηθευτεί ένα ‘’σκαραβαίο’’, τον οποίο στη συνέχεια ήθελε να μετατρέψει σε Ferrari, σε ελικόπτερο και σε ταχύπλοο ταυτόχρονα και εξαιτίας των τόσων αλλαγών που έγιναν στο σύστημα αλλά και διάφορες αποφάσεις της Διοίκησης διέλυσαν ο,τι είχε απομείνει.

Έστω και έτσι όμως, οι ελεγκτές καλούνται να χρησιμοποιήσουν μία εφαρμογή στην οποία ποτέ δεν εκπαιδεύτηκαν αφού οι τελευταίες εκπαιδεύσεις έγινα πριν από δέκα χρόνια περίπου. Και ενώ υπάρχει μία εφαρμογή η οποία μπορεί να παράξει ελεγκτικό αποτέλεσμα όπως είναι το Sesam – το οποίο επίσης θεωρείται παρωχημένο στις μέρες μας -, δόθηκαν ελάχιστες άδειες και όσοι συνάδελφοι το χρησιμοποιούν δεν γνωρίζουν τις δυνατότητές του.

Η κατάσταση με την οποία έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι οι εργαζόμενοι στον έλεγχο είναι αφόρητη. Προτεραιοποίηση υποθέσεων και στοχοθεσία παράλληλα και ανεξάρτητα με τις υπόλοιπες υποθέσεις που είναι χρεωμένοι. Υποθέσεις που αφορούν Έλεγχο επιστροφών ΦΠΑ (μεγάλος αριθμός υποθέσεων και χρονική δέσμευση ολοκλήρωσης εντός 90 ημερών), Έλεγχο επιστροφών εισοδήματος, Έλεγχο αμφισβήτησης τεκμαρτού εισοδήματος (εκκρεμεί το θέμα των εκκαθαρίσεων και πλήθος πολιτών διαμαρτύρεται στους ελεγκτές λόγω της απώλειας επιδομάτων), εισαγγελικές παραγγελίες, προληπτικούς ελέγχους, καταγγελίες, πληροφοριακά δελτία, διασταυρωτικούς ελέγχους κλπ. Και όλα αυτά με το σπαθί της παραγραφής να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια τους δεδομένου ότι με τον νέο κώδικα η χρονική διάρκεια της εντολής περιορίζεται στον ένα (1) χρόνο.

Τα προβλήματα όμως δεν σταματάνε εδώ…

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει εφαρμογή για τις υποτροπές των προστίμων και οι ελεγκτές είναι εκτεθειμένοι στον κίνδυνο να εκδώσουν πράξεις επιβολής χωρίς να γνωρίζουν αν τα πρόστιμα που καταλογίζουν πρέπει να είναι πολλαπλάσια λόγω υποτροπής σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Κατάσταση η οποία πέραν των συνεπειών που έχει στην απώλεια δημοσίων εσόδων, αφήνει απόλυτα εκτεθειμένους τους συναδέλφους οι οποίοι μπορεί να βρεθούν απολογούμενοι για μη σωστή εκτέλεση των καθηκόντων τους. Απολογούμενοι, αβοήθητοι και φυσικά χωρίς ουσιαστικά νομική κάλυψη, όπως άλλωστε αποδείχθηκε σε περιπτώσεις που αυτό κρίθηκε απαραίτητο. Πρόβλημα το οποίο βαραίνει αποκλειστικά τη Διοίκηση της ΑΑΔΕ, η οποία γνώριζε ότι με την σύσταση των ΕΛΚΕ και την μη ένταξη των τμημάτων του Κώδικα σε αυτά, θα είχε αυτό το αποτέλεσμα. Αλλά βαραίνει και τις κεντρικές επιχειρησιακές διευθύνσεις, ειδικά μετά την ψήφιση του ν.5104/2024 που ακόμα δεν έχουν αποφασίσει ποια από τα πρόστιμα που προβλέπονται, έχουν υποτροπή και ποια όχι.

Και συνεχίζουμε…

Στην παραπάνω κατάσταση έρχεται να προστεθεί και το ζήτημα της ελεγκτικής αρμοδιότητας που για τους Ελεγκτικούς μηχανισμούς της Αττικής – για παράδειγμα – περιλαμβάνει, πέραν της Εύβοιας και την Βόρεια Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Κιλκίς κλπ) με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει την διενέργεια των ελεγκτικών επαληθεύσεων (πρόσβαση στο σύνολο των λογιστικών αρχείων, διενέργεια αυτοψίας κτλ.).

Αλλά και εντός της Αττικής τα προβλήματα δεν είναι μικρότερα. Οι αποστάσεις που καλούνται να διανύσουν οι ελεγκτές, προκειμένου να μεταβούν σε μια υπό έλεγχο επιχείρηση, είναι συχνά πολύ μεγάλες. Αποστάσεις οι οποίες πέραν του χρόνου, συνεπάγονται και τεράστια έξοδα, αφού στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι ελεγκτές καλούνται να χρησιμοποιήσουν ιδία μέσα μετάβασης.

Η καθημερινότητα στις ελεγκτικές υπηρεσίες, δεν αποτυπώνει μόνο τις δυσκολίες αλλά και τους κινδύνους κάτω απ’ τους οποίους καλούνται να είναι ‘’παραγωγικοί’’ και συνεπείς οι ελεγκτές. Αποτυπώνει τη διαρκή απαξίωση ή ακόμα και τη στοχοποίηση απ’ την πλευρά της Διοίκησης και της Πολιτικής Ηγεσίας του ελέγχου και συνολικά των ελεγκτικών μηχανισμών. Ο έλεγχος και η ουσιαστική προσπάθεια καταπολέμησης της μεγάλης φοροδιαφυγής, που θα έπρεπε να αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα μιας Φορολογικής Διοίκησης, μπαίνει σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, πίσω απ’ τη δήθεν… ‘’εξυπηρέτηση του πολίτη’’ και τα έργα βιτρίνας.

Ουσιαστικός έλεγχος με ακραία υποστελεχωμένες δομές, ελεγκτές εκτεθειμένους και συχνά στοχοποιημένους και απαξιωμένους απ’ την ίδια τη Διοίκηση της ΑΑΔΕ, χωρίς τα στοιχειώδη εργαλεία και εντός ενός χαοτικού και διαρκώς μεταβαλλόμενου πλαισίου… δεν μπορεί να υπάρξει. Ουσιαστικός έλεγχος χωρίς την ύπαρξη ισχυρής πολιτικής βούλησης ΔΕΝ μπορεί να υπάρξει. Και δυστυχώς η βούληση αυτή ΔΕΝ υπάρχει.

Απαιτούμε:

• Σύγχρονα και φιλικά εργαλεία ελέγχου με πλήρη εκπαίδευση των ελεγκτών σε αυτά.
• Ανάθεση υποθέσεων με βάση την πρακτική δυνατότητα διεκπεραίωσης αυτών, με ασφάλεια και με συνθήκες που δεν θα θίγουν την ποιότητα του αποτελέσματος.
• Νομική κάλυψη και προστασία των συναδέλφων
• Στήριξη και όχι στοχοποίηση και διαπόμπευση των εργαζόμενων στον έλεγχο.

Δεν θα ανεχθούμε την απαξίωση και τη διάλυση των ελεγκτικών υπηρεσιών