Το νησί έχει πλούσια χριστιανική παράδοση με πλήθος ναών και μοναστηριών

Η Κοίμηση της Θεοτόκου, η σπουδαιότερη θεομητορική εορτή της Ορθοδοξίας, γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου και στην Ελλάδα έχει χαρακτηριστεί ως το «Πάσχα του καλοκαιριού».

Η παράδοση θέλει την Παναγία να πληροφορείται τον επικείμενο θάνατό της, να συγκεντρώνει τους Αποστόλους και να αναχωρεί για τον ουρανό, αφήνοντας πίσω Την άγια παρουσία Της ως πηγή έμπνευσης και πνευματικής καθοδήγησης.

Η Κρήτη, με την πλούσια χριστιανική παράδοση, φιλοξενεί πλήθος μοναστηριών και εκκλησιών αφιερωμένων στην Παναγία, που αποτελούν στολίδια της Ορθοδοξίας και κέντρα πολιτισμού.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης
Μονή Αγκαράθου
Αφιερωμένη στην Παναγία, η Μονή Αγκαράθου υπήρξε κέντρο παιδείας και πολιτισμού, με τοιχογραφίες Κρητικών αγίων και την περίφημη ροδιά της Αγκαράθου. Η εικόνα της Παναγίας, που βρέθηκε κάτω από το «ιερό δέντρο», υπήρξε η αφορμή για την ανέγερση του ναού. Το 1821 καταστράφηκε από τους Τούρκους, ενώ το 1894 χτίστηκε νέος ναός. Η μονή βρίσκεται 25 χλμ. από το Ηράκλειο, σε κατάφυτη πλαγιά.

Μονή Παλιανής
Γυναικείο μοναστήρι σταυροπηγιακό, χτισμένο το 1826 πάνω σε ερείπια παλαιότερου ναού. Μόνη επιζήσασα από τη σφαγή του 1821 ήταν η μοναχή Παρθενία, που ολοκλήρωσε την αποπεράτωση του ναού το 1860.

Ναός Παναγίτσας Μασταμπά
Χτίστηκε από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας το 1922, που την θεωρούσαν «μάνα» και την ονόμασαν τρυφερά Παναγίτσα.

Ναός Παναγίας Καμαριανής, Νέα Αλικαρνασσός
Η εικόνα της Παναγίας ταξίδεψε από τη Μικρά Ασία στην Κρήτη, σώζοντας την πίστη των προσφύγων και την παράδοση της νέας πατρίδας.

Άλλοι Ναοί Κοιμήσεως Θεοτόκου:

Μεταξοχώρι, Πενταμόδι, Βούτες, Γωνιές Μαλεβιζίου, Αϊτάνια, Γάλυπε.

Ιερά Μητρόπολη Αρκαλοχωρίου – Καστελίου και Βιάννου

Αγία Μονή Βιάννου

Στεγάζεται νότια του Άνω Βιάννου, κοντά στο φαράγγι του Αφρατίου. Χτίστηκε από τρεις Κύπριες μοναχές και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Άλλοι Ναοί Κοιμήσεως Θεοτόκου:
Πολυθέα, Μηλιαράδων, Άγιος Βασίλειος.

Ιερά Μητρόπολη Γορτύνης και Αρκαδίας

Μονή Παναγίας Καλυβιανής

Βρίσκεται στην οδό Ηράκλειο-Τυμπάκι, χτισμένη σε οικόπεδο που αγοράστηκε μετά από πολύπλοκες διαπραγματεύσεις με Τούρκους αξιωματούχους. Ανακαλύφθηκε παλιά εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και η Μονή αναγνωρίστηκε το 1968.

Άλλοι Ναοί Κοιμήσεως Θεοτόκου:

Παναγίας Καινουργίου, Αληθινή, Μάταλα, Κλήμα, Απεσωκάρι, Καπετανιανά, Στάβιες, Χουστουλιανά, Λαράνι, Κάτω Ζαρός, Καμάρες.

Ιερά Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκόρωνου

Μονή Κυρίας των Αγγέλων Γκουβερνέτου

Ανδρικό κοινόβιο, χτισμένο πριν από το 1537, με εκκλησία αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Οχυρωμένη σαν κάστρο, με επιρροές από ιταλικό μπαρόκ και Αναγέννηση.

Άλλοι Ναοί Κοιμήσεως Θεοτόκου:
Καλάμιον, Τσικαλαριά, Αρώνι, Χωραφάκια, Εξώπολις, Κεφαλά, Εμπρόσνερος, Μεσκλά, Λίμνη.

Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης – Αυλοποτάμου

Μητροπολιτικός Ναός Μεγάλη Παναγιά

Μονή Κυρία των Αγγέλων Ρέθυμνο

Ναός Παναγίας Χαρακιανής Μυλοπόταμος
Ιστορικός ναός της Ενετοκρατίας, ανακαινισμένος και δημοφιλής στους προσκυνητές κάθε Δεκαπενταύγουστο.

Άλλοι Ναοί Κοιμήσεως Θεοτόκου:

Κερά Χρωμοναστηρίου, Ανώγεια, Βενί, Γαράζο, Καστρί Δαμαβόλου, Δοξαρό, Ελεύθερνα, Έρφοι, Κράνα, Κρυονέρι, Λαγκά, Μαργαρίτες, Γάλλου, Καρωτή, Κυριάννα, Ρούστικα, Χαμαλεύρι, Καλονύχτι, Καρέ.

Ιερά Μητρόπολη Ιεράπετρας και Σητείας

Παναγία Φανερωμένη Ιεράπετρας
Στο όρος Σταυρός, κοντά στον αρχαιολογικό χώρο των Γουρνιών, με σπηλαιώδη ναό αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και τη Ζωοδόχο Πηγή.

Παναγία Ελεούσα Ιεράπετρας

Ένα ακόμη κέντρο προσκύνησης που τιμά την Παναγία στην περιοχή.