Επιστολική ψήφος: Πώς θα ψηφίζουμε από το σπίτι

Η διαδικασία

Η μεγαλύτερη δυνατή κοινοβουλευτική συναίνεση για τη θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου στο ελληνικό εκλογικό σύστημα αποτελεί βασική επιδίωξη της κυβέρνησης. Προς τον σκοπό αυτό η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών θα ανοίξει κύκλο επαφών με εκπροσώπους των κομμάτων προκειμένου να εξηγηθούν παράμετροι του σχεδίου και να κατατεθούν τυχόν αντιρρήσεις και προτάσεις.

Οι συναντήσεις θα αρχίσουν στις 11 Δεκεμβρίου, μετά την επιστροφή της υπουργού Νίκης Κεραμέως από το Παρίσι, όπου θα προεδρεύσει του φετινού Global Strategy Group του ΟΟΣΑ.

Στόχος είναι οι επαφές με τα κόμματα και στη συνέχεια η δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στον Δεκέμβριο και το σχετικό νομοσχέδιο να εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου.

Η κυβέρνηση επιδιώκει ευρεία συναίνεση παρότι για την ψήφιση και εφαρμογή του νομοσχεδίου στις προσεχείς ευρωεκλογές αρκεί η ψήφισή του από τους βουλευτές της ΝΔ, καθώς απαιτείται απλή πλειοψηφία 151 ψήφων.

Το μέτρο εφαρμόζεται ευρέως διεθνώς και η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που δεν έχει κάνει ακόμα χρήση αυτής της μεθόδου. Στην Ευρώπη ειδικότερα η διαδικασία είναι δοκιμασμένη σε 21 χώρες. Με εξαίρεση την Ισλανδία, όπου εφαρμόζεται μόνο για τους εντός επικρατείας εκλογείς, σε όλες τις άλλες ισχύει για όσους κατοικούν στο εξωτερικό. Για τους εντός επικρατείας η επιστολική ψήφος έχει καθιερωθεί στις 13 χώρες, από τις όποιες οι επτά χωρίς περιορισμούς και οι άλλες έξι υπό προϋποθέσεις. Στην Ιρλανδία και στη Λιθουανία, για παράδειγμα, ισχύει μόνο για τους ενόπλους και για όσους έχουν λόγους υγείας, στην Ισπανία για όσους είναι μακριά από τον τόπο ψηφοφορίας και στην Ολλανδία για τους άνω των 70 ετών.

Η κυβερνητική πρόταση δίνει τη δυνατότητα της επιστολικής ψήφου για τις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα στους εκλογείς εντός επικρατείας όσοι το επιλέξουν, χωρίς αιτιολογία, ενώ για τους εκλογείς του εξωτερικού θα είναι ο αποκλειστικός τρόπος ψηφοφορίας, καθώς δεν θα συγκροτηθούν εκλογικά τμήματα.

Πώς θα ψηφίζουμε από το σπίτι – Όσα πρέπει να ξέρουμε

Και για τις δύο κατηγορίες απαραίτητη είναι η εγγραφή σε εκλογικούς καταλόγους επιστολικής ψήφου που θα πραγματοποιείται μέσω ηλεκτρονικής πύλης στο gov.gr που θα ανοίξει μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου. Ο εκλογέας, κάνοντας χρήση των κωδικών taxisnet, καταχωρεί την αίτησή του και συμπληρώνει τη διεύθυνση στην οποία θέλει να του αποσταλεί το εκλογικό υλικό. Το κινητό του τηλέφωνο που δηλώνει καθώς και το email του, πιστοποιούνται με συνθηματικό μιας χρήσης (OTP).

Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων λήγει 40 ημέρες πριν τη διενέργεια των εκλογών, δηλαδή για τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024, που το μέτρο θα κάνει πρεμιέρα, οι αιτήσεις θα πρέπει να υποβληθούν το αργότερο έως τις 28 Απριλίου.

Μέχρι εκείνη την ημερομηνία ο εκλογέας μπορεί να τροποποιήσει τη διεύθυνση παραλαβής ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, καθώς και να ακυρώσει την αίτησή του.

Ο φάκελος με το εκλογικό υλικό αποστέλλεται το αργότερο 20 ημέρες πριν τις εκλογές από το υπουργείο Εσωτερικών χωρίς χρέωση του παραλήπτη και παραδίδεται μόνο στον ίδιο με συστημένη επιστολή ή σε κάποιον που ο ίδιος έχει εξουσιοδοτήσει.

Ο εκλογέας ενημερώνεται με mail για την αποστολή του φακέλου και με σύνδεσμο για να βλέπει την πορεία αποστολής.

Ο εκλογικός φάκελος θα περιέχει τον φάκελο επιστροφής της επιστολικής ψήφου, τον φάκελο της ψηφοφορίας, το ψηφοδέλτιο, ένα έντυπο με οδηγίες και με κατάλογο των υποψηφίων και ένα έντυπο υπεύθυνης δήλωσης. Όλοι οι φάκελοι θα έχουν εξωτερικά ανάγλυφο γνώρισμα ώστε να μην μπορούν να πλαστογραφηθούν.

Το ψηφοδέλτιο στην πρώτη σελίδα θα έχει όλα τα κόμματα που θα συμμετάσχουν στις εκλογές και η επιλογή θα γίνεται με σταυρό στο κουτάκι που βρίσκεται δίπλα από το όνομα και το έμβλημα του κόμματος. Οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές επιλέγονται στη δεύτερη σελίδα όπου υπάρχει ένα μεγάλο τετράγωνο που περιλαμβάνει 42 αριθμημένα τετράγωνα (από το 1 έως το 42) που αντιστοιχούν στο σύνολο των υποψηφίων του κάθε κόμματος. Αντί για σταυρό, ο εκλογέας κυκλώνει τον αριθμό που αντιστοιχεί σε κάθε υποψήφιο που επιθυμεί (έως τέσσερις επιλογές) που θα βρει στο έντυπο οδηγιών.

Για να καταμετρηθεί η ψήφος είναι απαραίτητο να συμπληρωθεί από τον εκλογέα η υπεύθυνη δήλωση ότι έχει εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της επιστολικής ψήφου και δεν μπορεί να ψηφίσει με φυσική παρουσία και ότι η συμπλήρωση του ψηφοδελτίου, και της επιλογής των υποψηφίων, έγινε αποκλειστικά από τον ίδιο δίχως την παρουσία άλλου προσώπου.

Ο φάκελος ψηφοφορίας κλειστός με το ψηφοδέλτιο μέσα, η υπεύθυνη δήλωση και ένα αποδεικτικό ταυτότητας (φωτοτυπία ταυτότητας ή διαβατηρίου ή διπλώματος οδήγησης) εσωκλείονται στον φάκελο επιστροφής και αποστέλλεται χωρίς χρέωση μέσω ταχυδρομείου ή συνεργαζόμενης εταιρείας ταχυμεταφορών.

Οι φάκελοι πρέπει να φτάσουν στο σημείο συλλογής επιστολικών ψήφων έως τις 5 το απόγευμα την παραμονή των εκλογών και παραλαμβάνεται από ειδική τριμελή επιτροπή.

Τα σημεία αποστολής των επιστολικών ψήφων μπορεί να είναι σε δημόσια ή και ιδιωτικά κτίρια, τα οποία θα μισθωθούν για τον σκοπό αυτό (π.χ. εκθεσιακός χώρος), θα φυλάσσεται από την Αστυνομία και θα παρακολουθείται από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης.

Η επιστολική ψήφος είναι το ένα από τα συνολικά τέσσερα μέρη του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών, που θα φέρει τον τίτλο «Εκλογή Ευρωβουλευτών, Διευκόλυνση Ψήφου Εκλογέων, Εκκαθάριση Εκλογικών Καταλόγων και Λοιπές Διατάξεις».

Τα άλλα τρία μέρη αφορούν την εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων, τη διευκόλυνση προσβασιμότητας στα εκλογικά τμήματα (και λοιπές διατάξεις για ΑμεΑ) και διατάξεις για την εκλογή ευρωβουλευτών.

ΑΠΕ-ΜΠΕ