Γιατί είναι λάθος να λέμε «θερμά συλλυπητήρια»

Τι εξηγεί ο Γιώργος Μπαμπινιώτης

Υπάρχουν κάποιες ημέρες που η επικαιρότητα κατακλύζεται από ειδήσεις αναφορικά με τον θάνατο ενός ανθρώπου.

Εκεί, στα σχόλια που συνοδεύουν τη συγκεκριμένη θλιβερή είδηση -πόσω μάλλον ενός νέου ανθρώπου, όπως της Λένας Σαμαρά, της κόρης του πρώην πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά- γίνεται συχνά η χρήση του όρου «θερμά συλλυπητήρια». Είναι όμως σωστός αυτός ο όρος;

Ένα κατηγορηματικό «όχι» είναι η απάντηση καθώς, όπως έχουν επισημάνει πολλοί ειδικοί δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε ποτέ τη λέξη «θερμά» για να συνοδεύσουμε τα συλλυπητήρια.

Μπορούμε να πούμε «Δεχθείτε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια», καθώς τα συλλυπητήρια είναι ειλικρινή (συμπάσχω ειλικρινά μαζί σας), δεν είναι θερμά (συμμετέχω με ένταση στη χαρά σας).

Χαρακτηριστική ήταν η απάντηση του Γιώργου Μπαμπινιώτη όταν, κατά την παρουσία του τον Σεπτέμβριο του 2023 στην εκπομπή «Happy Day», είχε ερωτηθεί από τη Σταματίνα Τσιμτσιλή για κάποια από τα συχνά λάθη που γίνονται στον προφορικό και γραπτό λόγο.

Όταν λοιπόν ερωτήθηκε για το αν ισχύει πως είναι λάθος τα «θερμά συγχαρητήρια» η απάντησή του ήταν ξεκάθαρη: «Iσχύει. Δε λέμε ποτέ θερμά συλλυπητήρια».

glomex

Άλλα συχνά λάθη που κάνουμε

Κατά τη διάρκεια της ίδια εκπομπής, ο Γιώργος Μπαμπινιώτης είχε αναφερθεί και σε άλλα ανάλογα συχνά λάθη που γίνονται. Αναλυτικά:

Καταρχήν ή καταρχάς; Tο καταρχάς σημαίνει πρώτα- πρώτα ενώ το καταρχήν είναι θέμα αρχής.

Στο πλαίσιο ή στα πλαίσια; Είναι ένας ξενισμός και δεν υπάρχει πληθυντικός. Ενικός είναι το σωστό.

Επικεφαλής ή επί κεφαλής; To «επικεφαλής» είναι επίρρημα και το καλό είναι να το γράφουμε δύο λέξεις, γιατί τότε δε θα κάνουμε ποτέ λάθος και επομένως δεν κλίνεται.

Υπόψιν, Υπ’ όψιν ή υπόψην; Θα ήταν καλύτερο να το γράφουμε «Υπ’ όψιν», γιατί με αυτόν τον τρόπο δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε λάθος και να θεωρήσουμε ότι είναι η υπόψη, της υπόψης.

«Καλή επιτυχία»; Δεν υπάρχει το «καλή επιτυχία». Η επιτυχία είναι μία και πάντα καλή.

«Είναι καλό να μη χρησιμοποιούμε αυτά τα greeklish γιατί αυτό που συμβαίνει σιγά σιγά είναι μια αποξένωση από την εικόνα της λέξης. Η εικόνα όμως δίνει πολλές πληροφορίες για την προέλευση, την ετυμολογία, για το ποιες λέξεις ανήκουν στην ίδια οικογένεια… θα έλεγα στα παιδιά: “τη γλώσσα και τα μάτια σας”» είχε καταλήξει τότε ο κ. Μπαμπινιώτης.