Γιατί η ακρίβεια συμφέρει την κυβέρνηση

Του Αργύρη Αργυριάδη, δικηγόρου

Θεμελιώδης πυλώνας του ποινικού μας συστήματος αποτελεί η «Αρχή της Ηθικής Απόδειξης» η οποία αποτυπώνεται στο άρθρο 177 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και με την οποία καθιερώνεται η δυνατότητα του δικαστή να αξιοποιεί οποιοδήποτε αποδεικτικό μέσο πρόσφορο να οδηγήσει στην ανεύρεση της ουσιαστικής αλήθειας. Η ανωτέρω αόριστη έννοια στην εφαρμογή της σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί σε αυθαίρετες κρίσεις. Αληθές, όμως, είναι ότι πολλές φορές δίνει τα απαραίτητα εργαλεία στο δικαστή να προβεί στον απαιτούμενο δικανικό συλλογισμό και να εκφράσει απροσωπόληπτα την τελική κρίση του. Τι σχέση έχουν τα ανωτέρω με το σημερινό μας τίτλο; Πώς συνδέονται με το συμπέρασμα ότι η ακρίβεια συμφέρει την κυβέρνηση;

Μια απλή ανάγνωση του προϋπολογισμού του 2025 που κατατέθηκε στη βουλή σε συνδυασμό με τα μέχρι σήμερα δεδομένα δίνουν την απάντηση. Η φορολόγηση της κατανάλωσης είναι η πιο εύκολή λύση. Ταυτόχρονα και η πιο άδικη. Πληρώνουν όλοι το ίδιο ποσό – ανάλογα με αυτό που αγοράζουν – δίχως η επιβάρυνση να εξαρτάται από την πραγματική φοροδοτική ικανότητά τους. Δεν πληρώνουν περισσότερα οι έχοντες και κατέχοντες σε σχέση με τους μη έχοντες. Μάλιστα, η κοινωνική επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη για τα ασθενέστερα στρώματα, καθώς ο ζωτικός χρόνος εργασίας τους αναλώνεται στην κάλυψη φόρων που αντιστοιχούν στην κάλυψη βασικών βιοτικών αναγκών. Με άλλους λόγους, το προϊόν του ανθρώπινου μόχθου τους – σε ποσοστιαία βάση – αναλώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό για την κάλυψη των φόρων που αναλογούν στις στοιχειώδεις ανάγκες ένδυσης, υπόδησης, διατροφής και μετακίνησης.

Πράγματι, η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στην Ευρώπη, την τρίτη ακριβότερη βενζίνη στην ΕΕ λόγω φόρων και την τρίτη θέση στην έμμεση φορολογία ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ. Το 2025 προβλέπεται ότι οι έμμεσοι φόροι θα ανέλθουν σε 38,019 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 55% των συνολικών φορολογικών εσόδων ύψους 69,2 δισ. ευρώ. Μόνον από τον ΦΠΑ, η κυβέρνηση προβλέπει ότι το επόμενο έτος θα εισπραχθούν 1,33 δισ. ευρώ παραπάνω σε σχέση με φέτος. Πόθεν δικαιολογείται αυτή η «αισιοδοξία» από τη στιγμή που η ανάπτυξη δεν προβλέπεται να υπερβεί το 2,6% (σύμφωνα πάντα με τις κυβερνητικές προβλέψεις); Προφανώς από τη διατήρηση της ακρίβειας, από τη στιγμή που οι φόροι κατανάλωσης είναι αναλογικοί (αυξάνονται ανάλογα με την αύξηση των τιμών). Συνεπώς, η ακρίβεια διατηρείται ως έγκλημα εκ προθέσεως τελούμενο. Η κυβέρνηση έχει πλήρη επίγνωση του τι πράττει. Όχι μόνο δεν μειώνει τους φόρους κατανάλωσης για να επιβάλλει τη μείωση των τιμών, αλλά προσδοκά στην αύξηση των τελευταίων για να γεμίσει τα κρατικά ταμεία (που δυστυχώς ελάχιστα ανταποδοτικά λειτουργούν για το μέσο πολίτη).

Αρχή της ηθικής απόδειξης και κοινή λογική καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Η σημερινή κυβέρνηση μέσα από τη φορολογική πολιτική της καταδεικνύει ότι ουδόλως ενδιαφέρεται για την κοινωνική συνοχή και φορολογική δικαιοσύνη. Στην περίπτωση αυτή, όμως, η τιμωρία δεν θα αργήσει…