Η γεωργία ακριβείας «όπλο» στις προκλήσεις των παραγωγών

Οι ακραίες καιρικές συνθήκες να καταστρέφουν ολόκληρες σοδειές και τις διατροφικές ανάγκες

Με τις προκλήσεις για τον αγροτικό τομέα να πληθαίνουν, τις ακραίες καιρικές συνθήκες να καταστρέφουν ολόκληρες σοδειές και τις διατροφικές ανάγκες να αλλάζουν, οι νέες τεχνολογίες που αξιοποιούνται από την γεωργία ακριβείας μετατρέπεται σε ισχυρό «όπλο» στα χέρια των παραγωγών που παλεύουν να προσαρμαστούν στις νέες αυτές απαιτητικές συνθήκες.

Με ποιο τρόπο; Η γεωργία ακριβείας, όπως εξηγεί στο CNN Greece ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρος Φουντάς η πρακτική αυτή με τη χρήση νέων τεχνολογιών πληροφορικής και ηλεκτρονικών «βοηθά τον γεωργό στη λήψη αποφάσεων για την καλύτερη διαχείριση του αγροκτήματός του, που συνεπάγεται αύξηση της παραγωγής και μείωση των εισροών, με θετικό οικονομικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο».

GPS, γεωγραφικά συστήματα, τηλεπισκόπηση, έξυπνες συσκευές, AI

Τα εργαλεία της γεωργίας ακριβείας, ειδικότερα, περιλαμβάνουν το GPS, τα γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα (GIS), την τηλεπισκόπηση (Remote sensing), τις έξυπνες συσκευές (IoT) και την τεχνητή νοημοσύνη (AI).

Αξίζει να σημειωθεί, όμως, διευκρινίζει ο κ. Φούντας, ότι «κανένα από αυτά δε λειτουργεί μεμονωμένα, αλλά συνδυαστικά και με την κατάλληλη επεξεργασία των δεδομένων που συλλέγονται κάθε φορά».

Με τον συνδυασμό των εργαλείων αυτών, προσφέρονται σημαντικές δυνατότητες στους αγρότες.

Σε ποιες καλλιέργειες εφαρμόζεται;

Στην Ελλάδα, έχουν γίνει εφαρμογές σε βαμβάκι, χειμερινά σιτηρά και καλαμπόκι, αλλά και σε οπωρώνες μηλιάς, αχλαδιάς και αμπέλου.

Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι στην Ελλάδα και συνολικότερα στον Ευρωπαϊκό η εφαρμογή των συστημάτων αυτών υλοποιείται με καθυστέρηση.

Η καθυστέρηση αυτή, όπως επισημαίνει ο κ. Φούντας αποδίδεται «στις επικρατούσες συνθήκες που χαρακτηρίζονται: Από μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, από γεωργούς με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και προσκολλημένους στις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής και στις επιδοτήσεις των προϊόντων και από έλλειψη αναπτυγμένης τεχνολογίας εφαρμογής των μεθόδων γεωργίας ακριβείας για τις καλλιέργειες της χώρας μας».

Την ίδια ώρα, συμπληρώνει ο ίδιος, ο αυξανόμενος καλλιεργούμενος κλήρος, όπως και η ανάγκη για δυνατότητα ιχνηλάτησης, παρακολούθησης δηλαδή, των καλλιεργητικών επεμβάσεων θα έχουν ως άμεσο αποτέλεσμα τη χρησιμοποίηση πρακτικών γεωργίας ακριβείας.

Καταγραφή της γονιμότητας του εδάφους – Μέτρηση των αναγκών για άρδευση

Ταυτόχρονα, δε, η γεωργία ακριβείας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή υγιεινών και ασφαλών προς κατανάλωση τροφίμων.

Ειδικότερα, όπως αναλύει ο επιστήμονας «με τις συσκευές και τα λογισμικά που είναι ενσωματωμένα στα γεωργικά μηχανήματα αλλά και στα drones, εντοπίζει τις ανάγκες που υπάρχουν εφαρμόζοντας με μεταβλητό ρυθμό είτε λιπάσματα, είτε φυτοφάρμακα, όπου και όσο πραγματικά χρειάζεται».

Έτσι, γίνεται ακριβής καταγραφή της γονιμότητας του εδάφους πριν την έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου, αλλά και κατά τη διάρκειά της, ενημερώνοντας τον ή την παραγωγό για την ποσότητα λιπάσματος που χρειάζεται κάθε περιοχή στο χωράφι για να αποφευχθεί περίσσεια ή έλλειψη θρεπτικών στοιχείων.

Το ίδιο ισχύει και για την άρδευση, εξασφαλίζοντας επαρκή ποσότητα υγρασίας στο έδαφος.

«Κλειδί» η συμβολή στην φυτοπροστασία

Η πιο σημαντική όμως συμβολή στον αγροδιατροφικό τομέα, σημειώνει ο καθηγητής, είναι στη φυτοπροστασία, καθώς, όπως εξηγεί «εκεί παρατηρούνται και οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία».

Οι προσβολές από ασθένειες και εχθρούς εντοπίζονται με ακρίβεια εκατοστού και ψεκάζονται στοχευμένα, ελαχιστοποιώντας την υπολλειματικότητα των επιβλαβών ουσιών στα τρόφιμα και διατηρώντας τα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά.

Επίσης, γίνεται χαρτογράφηση της παραγωγής η οποία περιλαμβάνει ακριβή αποτύπωση της παραγωγής σε κάθε θέση του χωραφιού, βοηθώντας τον παραγωγό να γνωρίζει την κατανομή της αλλά και να προβλέψει για την επόμενη χρονιά.

Οι δυσκολίες στην εφαρμογή

Απαντώντας στο ερώτημα εάν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις καλλιέργειες, ο κ. Φούντας απαντά πως «αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες».

Όπως εξηγεί «οι τεχνολογίες γεωργίας ακριβείας έχουν υψηλό αρχικό κόστος, που δυσκολεύει ιδιαίτερα τους μικρούς και μεμονωμένους παραγωγούς, λόγω των μικρών εκμεταλλεύσεων, αυξάνοντας έτσι το κόστος ανά στρέμμα».

«Επίσης, σε πολλές περιοχές υπάρχει έλλειψη τεχνικής υποστήριξης όπως και αξιόπιστη σύνδεση στο διαδίκτυο, καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο σχεδόν αδύνατη τη χρήση οποιασδήποτε τεχνολογίας» προσθέτει.

«Ένας ακόμη παράγοντας είναι ότι οι παραγωγοί πρέπει να έχουν κάποιες βασικές γνώσεις και μια στοιχειώδη εξοικείωση με ψηφιακά εργαλεία, που δυστυχώς αρκετοί δε διαθέτουν» αναφέρει.

«Παρόλα αυτά, η γεωργία ακριβείας ενδείκνυται για συνεταιρισμούς και ομάδες παραγωγών, για δυσπρόσιτες περιοχές όπου η χρήση γεωργικού ελκυστήρα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, χρησιμοποιώντας είτε drones είτε ρομποτικά μηχανήματα» προειδοποιεί.

Παράλληλα, η προώθηση της γεωργίας ακριβείας μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για τη συγκράτηση του νέου πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές, μιας και είναι πιο εξοικειωμένοι και πρόθυμοι στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών.

Σε κάθε περίπτωση, όμως «με τη διαρκή εξέλιξη που έχει η γεωργία ακριβείας, μπορεί πλέον να εφαρμοστεί και σε καλλιέργειες που παλαιότερα δεν ήταν εφικτό».

Ποιος θα βοηθήσει του παραγωγούς;

Με δεδομένες τις δυσκολίες που εντοπίζονται στην υιοθέτηση της πρωτοποριακής αυτής μεθόδου, ο κ. Φούντας θέτει το ερώτημα «ποιος θα βοηθήσει τους παραγωγούς;».

Όπως υπογραμμίζει «δεν υπάρχουν οι δομές που θα μπορούσαν να τους καθοδηγήσουν και να τους βοηθήσουν, ενώ οι κρατικές υπηρεσίες δεν διαθέτουν πλέον ουσιαστικά υπηρεσίες γεωργικών εφαρμογών που θα μπορούσαν να προωθήσουν τις νέες τεχνολογίες και να βοηθήσουν τους παραγωγούς στην υιοθέτησή τους».

«Είναι μια πρόκληση για όλους, αν θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικοί και να διατηρήσουν τις εργασίες τους και αυτό οπωσδήποτε θα επιβάλει τη χρήση των νέων τεχνολογιών» καταλήγει χαρακτηριστικά.