Η κουλτούρα μας αν μη τι άλλο βρίθει από λαϊκές δοξασίες
«Το φως προσελκύει τους κεραυνούς» απάντησαν οι παππούδες του νεαρού Δημήτρη Ξυγαλατά, ανθρωπολόγου, γνωστικού επιστήμονα και Διευθυντή του Εργαστηρίου Πειραματικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, όταν τους ρώτησε γιατί κάλυπταν με πανιά και κουβέρτες την τηλεόραση και τους καθρέφτες ή έβγαζαν τις λάμπες εν αναμονή μιας καταιγίδας.
Κάπως έτσι, μια από αυτές τις προλήψεις γίνεται το όχημά του για να ξεδιπλώσει όσα κρύβονται πίσω από κοινωνικές και πολιτισμικές πεποιθήσεις και πρακτικές που τον έκαναν να ακολουθήσει και την επιστήμη της ανθρωπολογίας. Αντιλήψεις που, εν τέλει, έχουν κάποιο θετικό αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία.
Οι αρχές της Μαγικής Σκέψης
Για να εξηγήσει πώς διαμορφώνεται και παγιώνεται η «μαγική σκέψη», όπως ορίζεται ανθρωπολογικά το σύνολο των πεποιθήσεων που δεν αποδεικνύονται εμπειρικά ή μέσα από κάποια αιτιώδη σχέση, ο κ. Ξυγαλατάς επικαλείται τις δύο αρχές της: την ομοιότητα/εγγύτητα και τη μεταδοτικότητα.
Μπορεί να μας αρρωστήσει το «κακό μάτι»;
Η πρώτη εντοπίζει κάποια βαθύτερη σύνδεση σε φαινόμενα ή αντικείμενα που φέρουν κοινά γνωρίσματα και, κάπως έτσι, ο κεραυνός και η επιφάνεια του καθρέφτη συνδέονται αφού μας «δίνουν» φως.
Αντίστοιχα, η ομοιότητα που μας συνδέει με το είδωλό μας είναι ο λόγος που, όταν το τελευταίο «αλλοιωθεί» από το σπάσιμο του καθρέφτη, θα πρέπει να αναμένουμε καταστροφές και για εμάς τους ίδιους.
Σύμφωνα με την αρχή της μεταδοτικότητας, οι ενδότερες ιδιότητές μας μπορεί να μεταδοθούν διαμέσου της επαφής, όπως η θερμότητα της φωτιάς ή μια ασθένεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο φίλος ή και άσχετος που ζητήσαμε να καθίσει δίπλα μας ή να αγγίξει την τράπουλα σε ένα παιχνίδι με χαρτιά για να μεταφέρει την καλοτυχία του, είτε ένα αντικείμενο ακόμα που αποκαλούμε το «γούρι» μας.
Σύνοψη άρθρου
- Η κουλτούρα μας είναι γεμάτη από λαϊκές δοξασίες και προλήψεις που επηρεάζουν την καθημερινότητά μας.
- Η μαγική σκέψη βασίζεται στις αρχές της ομοιότητας/εγγύτητας και της μεταδοτικότητας, εξηγώντας πώς παγιώνονται μη εμπειρικές πεποιθήσεις.
- Η αρχή της ομοιότητας συνδέει φαινόμενα ή αντικείμενα με κοινά χαρακτηριστικά, όπως ο κεραυνός και ο καθρέφτης.
- Η αρχή της μεταδοτικότητας υποστηρίζει ότι οι ιδιότητές μας μπορούν να μεταδοθούν μέσω επαφής, όπως η τύχη ή η ασθένεια.
Δημοφιλή
Το εξωφρενικό ποσό που πρόσφερε στον τηλεμαραθώνιο του ΑΝΤ1 ο Γιώργος Μαζωνάκης
Θρήνος και στη Σητεία για την τραγωδία στα Βαρδούσια Όρη: Αυτοί είναι οι τέσσερις νεκροί ορειβάτες
Σοκ και στην Κρήτη για τους νεκρούς ορειβάτες: Δασκάλα στο Λασίθι η 31χρονη Δώρα
Χανιά: Βρέθηκε νεκρός στο κλιμακοστάσιο του σπιτιού του μετά απο πολύωρη αναζήτηση
Πενθεί ο Ζαρός: Σήμερα το τελευταίο αντίο στον 37χρονο Νίκο
Άρης Μουγκοπέτρος: «Του ζητούσε 700 ευρώ τον μήνα για να βλέπει τα παιδιά», λέει συγγενής του
Άρης Μουγκοπέτρος: «Συγγνώμη στα παιδάκια μου, δεν έχω να πω τίποτα για τη μητέρα τους»
Τέσσερις αγρότες από την Κρήτη στο «μικροσκόπιο» των Αρχών για παράνομες επιδοτήσεις
Ποντίκι «έσπειρε» τον πανικό σε μαγαζί εστίασης στο Ηράκλειο - Δείτε το βίντεο