Σε ποιους τομείς κυριαρχεί το πλαστικό χρήμα και πόσα μετρητά εξακολουθούν να κουβαλούν οι καταναλωτές στο πορτοφόλι τους

Η κάρτα κερδίζει έδαφος στην καθημερινότητα των Ελλήνων, χωρίς ωστόσο να εξαφανίζει τα μετρητά. Οι πληρωμές σε σούπερ μάρκετ, καύσιμα, εστίαση και λογαριασμούς γίνονται πλέον κυρίως ηλεκτρονικά, ενώ τα μετρητά διατηρούνται ως «δίχτυ ασφαλείας» για μικρές συναλλαγές. Τα στοιχεία αποτυπώνουν μια καταναλωτική συμπεριφορά που αλλάζει σταθερά, αλλά όχι απόλυτα.

Ολοένα και περισσότεροι Έλληνες καταναλωτές χρησιμοποιούν κάρτες ή το κινητό τους για τις πληρωμές τους, αντί μετρητών, έστω κι αν οι δύο αυτές μορφές συναλλαγών διατηρούν την τελευταία τριετία μία σχετικά ισορροπημένη σχέση. Φαινόμενο που με διαφοροποιήσεις απαντάται σε όλη την Ευρώπη, καθώς σε αρκετές χώρες της ευρωζώνης τα μετρητά εξακολουθούν να είναι ο πιο συχνός τρόπος πλήρωμής.

Αυξάνονται οι πληρωμές με κάρτες

Η Ελλάδα την περίοδο 2015 – 2024 κατέγραψε την δεύτερη ταχύτερη αύξηση στην χρήση καρτών πληρωμών μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ μεταξύ του 2014 και του 2024 η σωρευτική αύξηση στη χρήση καρτών αγγίζει τις 25 φορές σε σχέση με τον αριθμό των συναλλαγών και τις 10 φορές ως προς την αξία τους.

Με βάση στοιχεία του ΙΟΒΕ αν και ο βαθμός χρήσης ψηφιακών πληρωμών με φυσική παρουσία είναι αναλογικά εντονότερος για αγορές αγαθών σε σχέση με υπηρεσίες, η πρόσφατη επέκταση των πληρωμών με κάρτες ήταν ισχυρότερη στις υπηρεσίες: άνω του 40% της χρήσης ψηφιακών πληρωμών σε σχέση με λιγότερο από 20% το 2015.

Οι υπηρεσίες στο επίκεντρο

Συναλλαγές για υπηρεσίες όπως εστιατόρια, μπαρ, παραγγελίες μέσω ταχυδρομείου και υπηρεσίες στοιχημάτων αύξησαν σημαντικά το μερίδιο των δαπανών με κάρτα την τελευταία διετία, ενώ περίπου το 40% της αξίας των πληρωμών με κάρτα συνεχίζει να πραγματοποιείται σε σούπερ μάρκετ, βενζινάδικα και λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.

Υπάρχουν όμως και κλάδοι όπου η χρήση καρτών παραμένει περιορισμένη σε τομείς όπως νομικές και ιατρικές υπηρεσίες, συντήρηση κατοικιών, φροντίδα παιδιών και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, χωρίς σαφή τάση σύγκλισης.

Σε κατηγορίες όπως κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής και αρτοποιεία, η χρήση καρτών παραμένει χαμηλότερη, ωστόσο καταγράφεται σταθερή αύξηση την τελευταία τριετία.

Και για μικρής αξίας συναλλαγές

Την ίδια ώρα, παρατηρείται αυξημένη χρήση καρτών για συναλλαγές μικρής αξίας στα φυσικά καταστήματα, ενώ οι διαδικτυακές αγορές αφορούν, κατά κανόνα, υψηλότερα ποσά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σημείο καμπής αποτέλεσε το 2022, χρονιά κατά την οποία η συνολική αξία των πληρωμών με κάρτα ξεπέρασε για πρώτη φορά τις αναλήψεις μετρητών, με τις δύο μορφές πληρωμής να διατηρούν από κει και έπειτα μια σχετικά ισορροπημένη σχέση.

Τι προτιμούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες

Εν τω μεταξύ και στην Ευρώπη όλο και λιγότεροι καταναλωτές χρησιμοποιούν μετρητά, προτιμώντας κάρτες και κινητό, αλλά παρ’ όλα αυτά η χρήση τους είναι εκτεταμένη καθώς σε μερικούς κλάδους εξακολουθούν να κυριαρχούν.

Σύμφωνα με το euronews στην ευρωζώνη ο αριθμός των συναλλαγών με μετρητά υποχώρησε κατά 27 ποσοστιαίες μονάδες, από 79% το 2016 σε 52% το 2024. Στην ίδια περίοδο, η αξία των πληρωμών σε μετρητά μειώθηκε κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες, από 54% σε 39%.

Η χρήση μετρητών παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση ανά χώρα από μόλις 22% στην Ολλανδία έως 67% στην Μάλτα. Για την Ελλάδα το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 54%.

Πόσα μετρητά έχουμε στο πορτοφόλι μας

Με βάση έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το μέσο ποσό μετρητών που οι πολίτες κρατούν στα πορτοφόλια τους στο ξεκίνημα της ημέρας στην ευρωζώνη ανέρχεται σε 59 ευρώ το 2024. Ποσό, που διαφέρει σημαντικά, από 35 ευρώ στην Ολλανδία μέχρι 82 ευρώ στο Λουξεμβούργο και την Κύπρο. Η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση με 70 ευρώ.

Όπως εξήγησε στο euronews η καθηγήτρια επιχειρηματικότητας Όλιβ ΜακΚάρθι από το University College Cork υπάρχουν ποικίλες εξηγήσεις για τις διαφορές μεταξύ χωρών στη χρήση μετρητών, που συνδέονται με κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς παράγοντες.

Η Ολλανδία και η Φινλανδία είναι οι δύο χώρες με τα χαμηλότερα μερίδια πληρωμών σε μετρητά και τα μικρότερα μέσα ποσά μετρητών που μεταφέρονται. Μάλιστα η Φινλανδία έχει και το χαμηλότερο ποσοστό μικρομεσαίων επιχειρήσεων που προτιμούν τις πληρωμές σε μετρητά, μόλις 8%.

Πηγή: ot.gr

#ΚΑΡΤΕΣ #ΜΕΤΡΗΤΑ