Καταρρέει μέρα με τη μέρα ο φάρος Αφορεσμένου στο Μεραμπέλλο περιμένοντας την…αναστήλωση! (φωτο)

«Αγκομαχώντας» οι προσπάθειες διάσωσης του μνημείου που κινδυνεύει να καταρρεύσει πλήρως 

Στο προσκήνιο επανέρχεται ο ιστορικός φάρος του Αφορεσμένου (ή επισήμως του Αγίου Ιωάννη) στο Μεραμπέλλο, με νέα κινητικότητα και υποσχέσεις για την αναστήλωση του μνημείου που εκπέμπει SOS, καταρρέοντας ολοένα και περισσότερο μέρα με τη μέρα όσο περιμένει καρτερικά να δρομολογηθεί η αναγκαία από καιρό παρέμβαση διάσωσης του!

Για τον ιστορικό φάρο, στο ακρωτήριο του Αγίου Ιωάννη,  που κατασκευάστηκε το μακρινό…1864 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων, έγινε μια ακόμα συνάντηση στο πλαίσιο των προσπαθειών διάσωσης-ανάδειξης του που έχουν ξεκινήσει εδώ και σχεδόν μια 10ετία από τον δήμο Αγίου Νικολάου.

Για να είμαστε ακριβείς, ο δήμος Αγίου Νικολάου, είναι εκείνος που δείχνει τουλάχιστον μια ζέση και βούληση να αναστηλωθεί και να διασωθεί το μνημείο-τοπόσημο για το Μεραμπέλλο. Γιατί  από πλευράς της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού, στο οποίο ανήκει ο φάρος Αφορεσμένου, δεν υπάρχει κάτι πέραν των υποσχέσεων ότι θα επιδιωχθεί η αναζήτηση χρηματοδότησης αφότου όμως ολοκληρώσει ο δήμος τα των μελετών και της ωρίμανσης του φακέλου του έργου.

φωτό: google maps

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ηράκλειο: Αυτός είναι ο πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας που… «έσκισε» τον ουρανό της πόλης

Από το 2016 ακούμε να επαναλαμβάνεται η υπόσχεση ότι θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες αναστήλωσης του ξεχωριστού αυτού τοπόσημου για την περιοχή.  Αναστήλωση όμως δεν βλέπουμε να προχωρά. Και δεν διαφαίνεται δυστυχώς ούτε στον ορατό, χρονικά, ορίζοντα, κι ενώ, την ίδια ώρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, μέρα με τη μέρα, η κατάσταση του πέτρινου φάρου διαρκώς χειροτερεύει, αντιμετωπίζοντας πλέον άμεσο κίνδυνο ολικής πλέον κατάρρευσης!

Είναι χαρακτηριστικό πως στη νέα συνάντηση που έγινε στο δημαρχείο Αγίου Νικολάου δεν προέκυψε κάτι νεότερο, κάποια χειροπιαστή εξέλιξη. Εκφράστηκε απλώς η βούληση της δημοτικής αρχής Αγίου Νικολάου για να αναστηλωθεί και η προσήλωση στις προσπάθειες ωρίμανσης του έργου, με τη σχετική ανακοίνωση να περιορίζεται ουσιαστικά σε μια αόριστη αναφορά για εποικοδομητική συνεργασία.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σχετικό δελτίο τύπου που εξέδωσε ο δήμος Αγίου Νικολάου:

«Εποικοδομητική συνεργασία με την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης είχε ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου Μανώλης Μενεγάκης, με αντικείμενο την αναστήλωση του Φάρου του ακρωτηρίου του Αγίου Ιωάννη ή Αφορεσμένου.

Στη συνάντηση που έγινε στο Δημαρχείο με τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας Δημήτρη Στεφανή και την αναπλ. προϊσταμένη Κυριακή Βακάλογλου, παρουσία του αντιδημάρχου και υπαλλήλου του Υπουργείου Πολιτισμού Γιώργου Μπελούκα και της αναπλ. προϊσταμένης του τμήματος Ανάθεσης Μελετών του Δήμου Ναταλίας Παγκάλου, συζητήθηκαν διάφορα διαδικαστικά και υπηρεσιακά ζητήματα (εγκρίσεις, κλπ) που πρέπει να διευθετηθούν, στην κατεύθυνση της ωρίμανσης του φακέλου της αναστήλωσης του Φάρου».

«Βούληση μας είναι ο Φάρος του Αγίου Ιωάννη ή Αφορεσμένου να αναστηλωθεί και να καταστεί επισκέψιμο μνημείο», αναφέρει σχετικά σε δήλωσή του ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου.

Σημαντικά αναμφίβολα τα μηνύματα βούλησης και προθέσεων να δρομολογηθεί η παρέμβαση διάσωσης-ανάδειξης του φάρου του Φορεσμένου. Όμως πρόκειται για γενικόλογα μηνύματα και υποσχέσεις που έχουμε ακούσει επανειλημμένως και στο παρελθόν.

φωτό: google maps

Φάρος Αφορεσμένου Πολλές συναντήσεις και υποσχέσεις, αλλά η αναστήλωση αγνοείται !

Ανάλογες συναντήσεις και μηνύματα έχουμε ξαναδεί στο διάβα της τελευταίας 9ετίας, δηλαδή από το 2016 όταν και ο φάρος κηρύχθηκε ως διατηρητέο μνημείο, ανοίγοντας έτσι ο δρόμος για την αναστήλωση του.

Άλλωστε ήδη από  τον Φεβρουάριο του 2016, μετά και την δημοσίευση στο Φ.Ε.Κ. της απόφασης για τον χαρακτηρισμό του, ως διατηρητέου μνημείου, είχε επισημανθεί από την τότε δημοτική αρχή Αγίου Νικολάου πως άμεσα ξεκινούν οι διαδικασίες για την αναστήλωση του φάρου Αφορεσμένου.
Σε συνάντηση που πραγματοποίησε ο τότε δήμαρχος Αγίου Νικολάου, Αντώνης Ζερβός, με υπηρεσιακούς παράγοντες της Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων, επιβεβαιώθηκε το ενδιαφέρον του επιχειρηματία, Γιάννη Λεμπιδάκη, για την αναστήλωση του συγκεκριμένου μνημείου, και εξετάστηκαν οι παράμετροι που σχετίζονται με την διαδικασία σύνταξης της μελέτης που απαιτείται.
Προτάθηκε η δημιουργία ναυτικού μουσείου σε παρακείμενο κτίσμα, γεγονός που θα ενισχύσει την επισκεψιμότητα στην ευρύτερη περιοχή, ενώ αναμένεται να συμβάλλει στην πρόταση που διαμορφώνεται για την ένταξη της νήσου Σπιναλόγκας, στο κατάλογο μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο.
Απαιτούνται -ανέφερε ο κ. Ζερβός- συγκεκριμένες ενέργειες για την στατική αξιολόγηση του υφιστάμενου κτιρίου, η σύνταξη ενός ρεαλιστικού προϋπολογισμού, καθώς και των σχεδίων εφαρμογής.

φωτό: google maps

Νέες υποσχέσεις είχαμε και σε ανάλογη συνάντηση τον Ιανουάριο του 2022. Όπως αναφερόταν σε σχετική τότε ανακοίνωση:

Το χρονοδιάγραμμα αλλά και οι δράσεις που πρέπει ν΄ αναληφθούν για την αναστήλωση και αξιοποίηση του Φάρου στο Ακρωτήρι Αγίου Ιωάννη Αφορεσμένου που βρίσκεται πάνω από το χωριό Βρουχάς της Ελούντας, συζητήθηκαν στην συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο, παρουσία των : Δημάρχου Αγίου Νικολάου κ. Αντώνη Ζερβού, κ. Δ. Στεφανή, προϊσταμένου της Υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων, αρχιτεκτόνων κ.κ. Κ. Βακάλογλου και Γ. Ηλιάκη καθώς και του εκπροσώπου της ομάδας μελετητών κ. Μ. Βασιλάκη .

Ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου κ. Αντώνης Ζερβός, αναφερόμενος στην πολύχρονη κωλυσιεργία των υπηρεσιών καθώς και στην προσπάθεια του δήμου, προκειμένου να σωθεί από την καταστροφή ο ιδιαίτερης αισθητικής και σπάνιας αρχιτεκτονικής φάρος,έ κανε γνωστό ότι έχουν κατατεθεί πλέον όλες οι απαιτούμενες μελέτες (αρχιτεκτονική, στατιστική, ηλεκτρομηχανολογικά), οι οποίες θα αποσταλούν στην αρμόδια Υπηρεσία Φάρων καθώς και στο Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να ληφθούν οι απαραίτητες εγκρίσεις και να προχωρήσει η αποκατάσταση του μνημείου.

Επίσης σε συνεννόηση με τον κ. Βασιλάκη, αναμένεται να υπάρξει άμεσα συνάντηση με τον επιχειρηματία κ. Γ. Λεμπιδάκη, για να συζητηθούν από κοινού θέματα που σχετίζονται με την χρηματοδότηση της αναστήλωσης του φάρου καθώς και με την δυνατότητα πρόσβασης στο μνημείο (πιθανότατα από μονοπάτι ανατολικά του Αφορεσμένου – περιοχή Χωματίστρας).

Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Αγίου Νικολάου, εξετάζεται η δυνατότητα μικρής διαμόρφωσης στα βράχια, ώστε να υπάρξει δυνατότητα εύκολης πρόσδεσης σκαφών και επίσκεψης του φάρου μέσω θαλάσσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από το 2012 ο τότε δήμαρχος Αγίου Νικολάου Δημήτρης Κουνενάκης είχε στείλει επιστολή αγωνίας στο Πολεμικό Ναυτικό, και ειδικότερα στην Υπηρεσία Φάρων, επισημαίνοντας πως ο φάρος  είναι έτοιμος να καταρρεύσει.

φωτό: google maps

Ο ιστορικός «καταραμένος» φάρος του Αφορεσμένου

Ο φάρος Αφορεσμένου κατασκευάστηκε το 1864 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Βρίσκεται στην άκρη του ακρωτηρίου Άγιος Ιωάννης και εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο το 1912-13 μετά την λήξη των Βαλκανικών Πολέμων. Το ύψος του πύργου του φάρου είναι 9 μέτρα και το εστιακό του ύψος 49 μέτρα ενώ διακρίνονται απομεινάρια παλιού ενετικού φρουρίου.

Ο φάρος  αποτελεί ιστορικό μνημείο και προστατεύεται από τον Νόμο 3028/02 περί «Προστασίας Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» καθώς και από τον Νόμο 2039/92 περί «Κύρωσης της Σύμβασης για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης».

Το όνομα Αφορεσμένος, κατά ορισμένους το έχει πάρει γενικά από την επικινδυνότητα που λόγω των πολύ ισχυρών συχνά ανέμων κρύβει η περιοχή για τα καράβια και τους ναυτικούς. Ωστόσο κατά την πιο επικρατούσα άποψη, το όνομα Αφορεσμένος το έχει πάρει από τον γνωστό  Καϊάφα! Ο  Καϊάφας σταύρωσε τον Χριστό ξεκίνησε το ταξίδι του για την Ρώμη με σκοπό να συναντήσει το Καίσαρα. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού πέθανε από μολυσματική ασθένεια. Ως άρχοντας έπρεπε να ταφεί κανονικά. Φτάνοντας οι ναύτες του στην Κρήτη προσέγγισαν τον μικρό όρμο, αλλά η θάλασσα φούσκωσε απότομα. Ωστόσο οι ναύτες κατάφεραν να βγουν στην ακτή και να θάψουν τον Καϊάφα. Το ακρωτήριο έτσι ονομάστηκε «Αφορεσμένος» επειδή εκεί είναι θαμμένος αυτός που σταύρωσε τον Χριστό και η θάλασσα δεν ηρέμησε από τότε.