Ξεχνάς ονόματα; Ένας νευρολόγος εξηγεί τι μπορεί να σημαίνει

Πότε δεν είναι απλώς αφηρημάδα

Σου συστήνουν κάποιον και λίγα λεπτά αργότερα το όνομά του έχει… εξαφανιστεί από το μυαλό σου; Ή συναντάς στο σούπερ μάρκετ έναν γνωστό με τον οποίο έχεις μιλήσει πολλές φορές και ξαφνικά δεν μπορείς να θυμηθείς πώς τον λένε;

Μην ανησυχείς, αυτά τα μικρά «μπερδέματα» της μνήμης είναι πολύ συχνά και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι απολύτως φυσιολογικά.

Όμως, όταν η μνήμη αρχίζει να «σβήνει» ακόμα και ονόματα ανθρώπων που γνωρίζουμε καλά, και αυτό συμβαίνει συχνά, τότε καλό είναι να δώσουμε προσοχή.

Τι συμβαίνει όταν γνωρίζουμε έναν νέο άνθρωπο

«Η αποθήκευση νέων πληροφοριών στη μνήμη μας είναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει στάδια όπως η λήψη, η κωδικοποίηση, η μάθηση και τελικά η αποθήκευση», εξηγεί ο νευρολόγος Dr. Rafael Villino από την Κλινική του Πανεπιστημίου της Ναβάρα.

Όταν γνωρίζουμε κάποιον για πρώτη φορά, το όνομά του καταχωρείται στη βραχυπρόθεσμη μνήμη εκείνη που κρατά τις πληροφορίες μόνο για λίγα λεπτά. Γι’ αυτό, είναι απολύτως φυσιολογικό να ξεχάσουμε το όνομα ενός ανθρώπου που είδαμε μόνο μία φορά.

Γιατί είναι πιο δύσκολο να θυμηθούμε ονόματα

Τα ονόματα φαίνεται πως είναι από τα πρώτα πράγματα που επηρεάζονται όταν η μνήμη μας δεν λειτουργεί καλά. Αυτό συμβαίνει επειδή η ανάμνησή τους απαιτεί τη συνεργασία περιοχών του εγκεφάλου που βρίσκονται στον κροταφικό λοβό, εκεί όπου βρίσκονται και βασικά κέντρα της γλώσσας.

Σε παθήσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, αυτή η περιοχή επηρεάζεται, με αποτέλεσμα να γίνεται δύσκολη η ανάκληση ονομάτων ακόμη και αντικειμένων.

Πότε δεν είναι απλώς αφηρημάδα

Σύμφωνα με τον Dr. Villino, η καλύτερη γνωστική μας κατάσταση παρατηρείται συνήθως μεταξύ των 60 και 65 ετών. Από εκεί και μετά, είναι φυσιολογικό να εμφανίζεται κάποια πτώση. Ωστόσο, όταν η δυσκολία στη μνήμη αφορά καθημερινά ή σημαντικά στοιχεία και το παρατηρούμε εμείς ή οι γύρω μας, μπορεί να είναι ένδειξη ήπιας γνωστικής διαταραχής.

Η διάγνωση γίνεται με νευροψυχολογικά τεστ, που ελέγχουν αν οι δυσκολίες ξεπερνούν το φυσιολογικό για την ηλικία και το μορφωτικό επίπεδο. Αν οι ξεχάσεις ανησυχούν εμάς ή την οικογένεια, καλό είναι να συμβουλευτούμε έναν ειδικό.

Η καθημερινότητά μας παίζει τεράστιο ρόλο στη μνήμη μας. Το άγχος, οι πολλές δουλειές ταυτόχρονα (multitasking) και η έλλειψη ύπνου μπορούν να επηρεάσουν τη μνήμη χωρίς όμως να σημαίνουν ότι έχουμε κάποιο πρόβλημα.

Η κακή διάθεση επιβραδύνει τον τρόπο που επεξεργαζόμαστε πληροφορίες. Όταν ασχολούμαστε με πολλά πράγματα μαζί, μειώνεται η προσοχή και δεν αποθηκεύουμε καλά τις νέες πληροφορίες. Ο κακός ύπνος εμποδίζει τον εγκέφαλο από το να «καθαρίσει» ουσίες που σχετίζονται με τη γνωστική φθορά. Γι’ αυτό, η καλή ποιότητα ύπνου είναι απαραίτητη.

Πώς να «γυμνάσεις» τη μνήμη σου

Για τον Dr. Villino, δεν χρειάζονται περίπλοκες ασκήσεις. Απλά πράγματα όπως το διάβασμα, τα σταυρόλεξα, οι γρίφοι και τα παζλ βοηθούν τον εγκέφαλο να παραμένει ενεργός. Όσο πιο συχνά κάνεις κάτι που «ζορίζει» ελαφρώς το μυαλό σου, τόσο περισσότερο το εκπαιδεύεις.

Η διατροφή παίζει επίσης ρόλο: η έλλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β και φολικού οξέος μπορεί να προκαλέσει γνωστική εξασθένηση η οποία διορθώνεται. Η αφυδάτωση δεν είναι άμεση αιτία, αλλά επιδεινώνει τη σύγχυση, ειδικά σε άτομα με προδιάθεση ή ήδη διαγνωσμένα με Αλτσχάιμερ. Η ενυδάτωση και η ισορροπημένη διατροφή είναι βασικά εργαλεία πρόληψης.

Πότε πρέπει να επισκεφθείς νευρολόγο

Αν παρατηρείς ότι η μνήμη σου επιδεινώνεται σταδιακά ή αν σου το λένε οι γύρω σου καλό είναι να το δεις σοβαρά. Όπως λέει ο γιατρός, η αντίληψη της αλλαγής από τρίτους είναι ένδειξη ότι πρέπει να συμβουλευτείς ειδικό. Όσο νωρίτερα διαγνωστεί μια διαταραχή, τόσο καλύτερα μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Η ηλικία είναι ο κύριος αλλά όχι ο μόνος παράγοντας κινδύνου για παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ. Το κάπνισμα, η ακινησία, η κακή διατροφή και τα ανεξέλεγκτα προβλήματα πίεσης ή σακχάρου είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες. Όσο πιο γρήγορα υιοθετήσουμε υγιεινές συνήθειες, τόσο περισσότερο προστατεύουμε το μυαλό μας.

Πηγή: bovary.gr