Ο «φαντομάς» της Καμπότζης: Ο δισεκατομμυριούχος πίσω από τη μεγαλύτερη κυβερνοαπάτη όλων των εποχών

Το FBI αναζητά τον 37χρονο Τσεν Ζι, τον άνθρωπο που φέρεται να κινεί τα νήματα μιας παγκόσμιας απάτης ύψους 14 δισ. δολαρίων σε κρυπτονομίσματαΈνας αινιγματικός επιχειρηματίας, που μέχρι πρόσφατα ανήκε στην οικονομική ελίτ της Καμπότζης, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας από τις μεγαλύτερες υποθέσεις κυβερνοεγκλήματος στην ιστορία. Ο 37χρονος Τσεν Ζι κατηγορείται από τις αμερικανικές αρχές ως «ο εγκέφαλος» μιας τεράστιας αυτοκρατορίας διαδικτυακών απατών, μέσω των οποίων αποσπάστηκαν δισεκατομμύρια σε bitcoin από ανυποψίαστα θύματα σε όλο τον κόσμο. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε ήδη την κατάσχεση 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ψηφιακά νομίσματα που συνδέονται με το όνομά του — μια υπόθεση που το BBC χαρακτηρίζει «ορόσημο» στην ιστορία του οικονομικού εγκλήματος.

Μια εκπληκτική άνοδος

Ο Τσεν Ζι μεγάλωσε στην επαρχία Φουτζιάν της Κίνας και ξεκίνησε την καριέρα του με μια μικρή αλλά όχι επιτυχημένη εταιρεία διαδικτυακών παιχνιδιών και μετακόμισε στην Καμπότζη, γύρω στο 2010-2011, όπου ασχολήθηκε με τον τομέα των ακινήτων. Η άφιξή του συνέπεσε με την έναρξη μιας κερδοσκοπικής άνθησης των ακινήτων στην Καμπότζη, η οποία τροφοδοτήθηκε από τη διαθεσιμότητα μεγάλων εκτάσεων γης που απαλλοτριώθηκαν από ισχυρές, πολιτικά διασυνδεδεμένες προσωπικότητες και από εισροή κινεζικών κεφαλαίων. Μέρος αυτού προερχόταν από την ολοκλήρωση της Πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» του Σι Τζινπίνγκ για την εξαγωγή υποδομών κινεζικής κατασκευής, και ενα άλλο μέρος, προερχόταν από μεμονωμένους Κινέζους επενδυτές που αναζητούσαν πιο προσιτές εναλλακτικές λύσεις στην αγορά ακινήτων της Κίνας.

Ο αριθμός των Κινέζων τουριστών που επισκέπτονταν την Καμπότζη αυξανόταν επίσης ραγδαία. Η πρωτεύουσα Πνομ Πεν μεταμορφώθηκε σε πόλη με ουρανοξύστες, ενώ η παραθαλάσσια πόλη Σιχανούκβιλ εξελίχθηκε σε κόμβο παράνομου διαδικτυακού τζόγου, καθώς πολλοί Κινέζοι αναζητούσαν εναλλακτικές μετά την απαγόρευση του τζόγου στη χώρα τους.

Το 2014 ο Ζι έγινε καμποτζιανός πολίτης, εγκαταλείποντας την κινεζική του υπηκοότητα. Αυτό του επέτρεψε να αγοράσει γη στο όνομά του, αλλά απαιτούσε μια ελάχιστη επένδυση ή δωρεά στην κυβέρνηση ύψους 250.000 δολαρίων. Δεν έγινε ποτέ σαφές από πού προήλθαν τα χρήματα του Ζι. Όταν υπέβαλε αίτηση για άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού στη Νήσο του Μαν το 2019, ανέφερε έναν ανώνυμο θείο του, ο οποίος, όπως είπε, του είχε δώσει 2 εκατομμύρια δολάρια για να ξεκινήσει την πρώτη του εταιρεία ακινήτων το 2011, ωστόσο δεν παρείχε ποτέ αποδεικτικά στοιχεία για αυτό. Το 2015, σε ηλικία 27 ετών, ίδρυσε την εταιρεία Prince Group. Τρία χρόνια αργότερα, το 2018, έλαβε άδεια για να ιδρύσει την τράπεζα Prince Bank. Την ίδια χρονιά απέκτησε κυπριακό διαβατήριο και αργότερα έλαβε και την υπηκοότητα του Βανουάτου.

Ο Τσεν Ζι ίδρυσε την τρίτη αεροπορική εταιρεία της Καμπότζης και το 2020 έλαβε πιστοποιητικό για τη λειτουργία μιας τέταρτης. Το 2020, τιμήθηκε με τον τίτλο «Neak Oknha» από τον βασιλιά της Καμπότζης, ο οποίος απαιτεί δωρεά τουλάχιστον 500.000 δολαρίων στην κυβέρνηση. Είχε ήδη διοριστεί επίσημος σύμβουλος του υπουργού Εσωτερικών, Σαρ Κενγκ από το 2017, ήταν επιχειρηματικός εταίρος με τον γιο του Σαρ Σόχα και επίσημος σύμβουλος του ισχυρότερου άνδρα της Καμπότζης, Χουν Σεν, και αργότερα του γιου του Χουν Μανέτ, αφού διαδέχθηκε τον πατέρα του ως πρωθυπουργός το 2023. Παράλληλα, τα τοπικά μέσα ενημέρωσης τον χαρακτήριζαν ως έναν φιλάνθρωπο που χρηματοδοτεί υποτροφίες και ο οποίος βοήθησε στη διαχείριση της πανδημίας Covid.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Αυτά τα 4 ζώδια δεν πέφτουν ποτέ έξω

Ωστόσο, ο Τσεν Ζι παρέμενε μια αινιγματική φιγούρα, μένοντας μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και κάνοντας ελάχιστες δημόσιες δηλώσεις.

«Όλοι με τους οποίους έχω μιλήσει και έχουν συνεργαστεί απευθείας μαζί του, έχουν βρεθεί στο ίδιο δωμάτιο μαζί του, τον περιγράφουν ως πολύ ευγενικό, πολύ ήρεμο, πολύ μετρημένο», δήλωσε στο BBC ο Τζακ Αντάμοβιτς Ντέιβις, δημοσιογράφος που έκανε μια τριετή έρευνα για τον Τσεν Ζι, η οποία δημοσιεύθηκε από το Radio Free Asia πέρυσι.

Ωστόσο, το ερώτημα παρέμενε: Από πού προερχόταν όλος αυτός ο πλούτος και η δύναμη;

Διεθνή εγκλήματα

Το 2019 η φούσκα των ακινήτων έσκασε στο Σιχανούκβιλ. Η επιχείρηση διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών είχε προσελκύσει κινεζικά εγκληματικά συνδικάτα, τα οποία στη συνέχεια ξεκίνησαν βίαιους πολέμους μεταξύ τους. Οι τουρίστες φοβήθηκαν. Υπό την πίεση της Κίνας, ο τότε πρωθυπουργός της Καμπότζης, Χουν Σεν, απαγόρευσε τα διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια τον Αύγουστο του ίδιου έτους. Περίπου 450.000 Κινέζοι εγκατέλειψαν την πόλη καθώς η κύρια βιομηχανία της κατέρρευσε. Πολλά από τα οικιστικά συγκροτήματα του Prince Group έμειναν άδεια. Ωστόσο, ο Τσεν Ζι συνέχισε να επεκτείνει τα επιχειρηματικά του συμφέροντα και να ξοδεύει ελεύθερα.

Σύμφωνα με τις βρετανικές αρχές, το 2019 αγόρασε μια έπαυλη αξίας 12 εκατομμυρίων λιρών στο βόρειο Λονδίνο και ένα κτίριο γραφείων αξίας 95 εκατομμυρίων λιρών. Οι ΗΠΑ λένε ότι αυτός και οι συνεργάτες του αγόρασαν ακίνητα στη Νέα Υόρκη, ιδιωτικά τζετ και σούπερ γιοτ, και έναν πίνακα του Πικάσο. Ισχυρίζονται, δε, ότι ο πλούτος του Τσεν Ζι προήλθε από την πιο κερδοφόρα επιχείρηση στην Ασία σήμερα, την διαδικτυακή απάτη και την εμπορία ανθρώπων και το ξέπλυμα χρήματος που τη συνοδεύουν. Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επιβάλει κυρώσεις σε 128 εταιρείες και 17 άτομα που φέρεται να βοήθησαν στη λειτουργία της απάτης του, ενώ πάγωσαν περιουσιακά του στοιχεία. Οι κυρώσεις περιγράφουν ένα πολύπλοκο δίκτυο εικονικών εταιρειών και πορτοφολιών κρυπτονομισμάτων μέσω των οποίων μεταφέρθηκαν χρήματα για να αποκρυφτεί η προέλευσή τους.

«Η Διεθνική Οργάνωση Εγκλήματος Prince Group αποκομίζει κέρδη από μια σειρά διεθνών εγκλημάτων, όπως σεξουαλική κακοποίηση, ξέπλυμα χρήματος, διάφορες απάτες, διαφθορά, παράνομο διαδικτυακό τζόγο, βασανιστήρια και εκβιασμούς σκλάβων εργατών σε βιομηχανική κλίμακα για την προώθηση της λειτουργίας τουλάχιστον 10 συγκροτημάτων στην Καμπότζη».

Η αυτοκρατορία της απάτης

Η Κίνα ερευνούσε σιωπηλά την Prince Group από το 2020, με τοπικά δικαστήρια να εξετάζουν διαδικτυακές απάτες. Στο επίκεντρο βρίσκονται επιχειρήσεις όπως το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Golden Fortune κοντά στα σύνορα με το Βιετνάμ. Η Prince Group αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή, αλλά οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζουν ότι υπάρχει σαφής επιχειρηματικός σύνδεσμος. Ωστόσο, μαρτυρίες κατοίκων κοντά στο Golden Fortune περιγράφουν βίαιες επιθέσεις σε Κινέζους, Βιετναμέζους και Μαλαισιανούς που επιχειρούσαν να διαφύγουν, ενώ τους ανάγκαζαν να λειτουργούν διαδικτυακές απάτες.

Μετά τις κυρώσεις των ΗΠΑ και του ΗΒ, οι επιχειρήσεις προσπαθούν να αποστασιοποιηθούν από την Prince Group. Η κεντρική τράπεζα της Καμπότζης διαβεβαιώνει τους καταθέτες ότι θα μπορούν να ανασύρουν τα κεφάλαιά τους, ενώ οι αρχές της Ν. Κορέας πάγωσαν 64 εκατ. δολάρια από τις καταθέσεις της εταιρείας. Η Σιγκαπούρη και η Ταϊλάνδη υπόσχονται έρευνες για θυγατρικές της εταιρείας.

Η κυβέρνηση της Καμπότζης έχει πει ελάχιστα, εκτός από το ότι έχει παροτρύνει τις αρχές των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να βεβαιωθούν ότι έχουν επαρκή στοιχεία για τους ισχυρισμούς τους. Ωστόσο, θα είναι δύσκολο για την άρχουσα ελίτ της Καμπότζης να αποστασιοποιηθεί από τον Τσεν Ζι. Η Καμπότζη αντιμετώπιζε ήδη αυξανόμενες πιέσεις για την ανοχή της στις απάτες, οι οποίες, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, μπορεί να αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ της συνολικής οικονομίας της.

Πού βρίσκεται όμως σήμερα ο Τσεν Ζι; Κανείς δεν έχει δει και δεν έχει ακούσει τίποτα γι’ αυτόν από τότε που ανακοινώθηκαν οι κυρώσεις την περασμένη εβδομάδα. Ο αινιγματικός δισεκατομμυριούχος φαίνεται να έχει εξαφανιστεί.

Πηγή: BBC / ertnews.gr