Πόσους φίλους χρειάζεστε πραγματικά;

Οι κοινωνικοί κύκλοι μας συρρικνώνονταν ακόμη και πριν από την πανδημία. Για να δούμε τι λέει η επιστήμη για τον αριθμό των στενών φιλιών που πρέπει να έχουμε

Για χρόνια, η έννοια της φιλίας (ειδικά στην Αμερική) βρίσκεται σε παρακμή, μια τάση που επιταχύνθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Πριν από τρεις δεκαετίες, το 3% των Αμερικανών είπε στους δημοσκόπους της Gallup ότι δεν είχαν στενούς φίλους. Tο 2021, σε μια online δημοσκόπηση αυτό το ποσοστό ανέβηκε στο 12%. Περίπου ένα χρόνο μετά την πανδημία, το 13 τοις εκατό των γυναικών και το 8 τοις εκατό των ανδρών ηλικίας 30 έως 49 ετών δήλωσαν ότι είχαν χάσει την επαφή με τους περισσότερους φίλους τους.

Όλα αυτά έχουν επιπτώσεις στην υγεία. Η φιλία μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την ευημερία, ενώ η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση – διακριτές αλλά σχετικές καταστάσεις – μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για καταστάσεις όπως η κατάθλιψη και το άγχος ή οι καρδιακές παθήσεις και το εγκεφαλικό. Μια συχνά αναφερόμενη μετα-ανάλυση του 2010 με επικεφαλής την Julianne Holt-Lunstad, καθηγήτρια ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Brigham Young στη Γιούτα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μοναξιά είναι τόσο επιβλαβής για τη σωματική υγεία όσο το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα.

«Είναι μια εύλογη ερώτηση», είπε η  Julianne Holt-Lunstad αυτή  για τον «ιδανικό» αριθμό φίλων. «Ακριβώς όπως έχουμε οδηγίες και συστάσεις για την ποσότητα του ύπνου που κοιμόμαστε και πόσο σωματικά δραστήριοι θα πρέπει να  είμαστε, έτσι και ο αριθμός των φίλων σχετίζεται με την υγεία».

Ενώ η ίδια και άλλοι ερευνητές παραδέχονται ότι δεν υπάρχουν πολλές μελέτες που έχουν ασχοληθεί συγκεκριμένα με το ερώτημα «πόσους φίλους πρέπει να επιδιώξουν οι άνθρωποι», αυτές που έχουν γίνει αναφέρουν ότι ένας ικανοποιητικός αριθμός είναι  μεταξύ 3 και 6 στενών φίλων.

Τι λέει η έρευνα;

Εάν ο στόχος σας είναι απλώς να μειώσετε τις βλαβερές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η μοναξιά στην υγεία σας, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να έχετε τουλάχιστον ένα σημαντικό άτομο στη ζωή σας — είτε είναι σύντροφος, γονέας, φίλος ή κάποιος άλλος, είπε ο Jeffrey Hall. καθηγητής επικοινωνιακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας.

Η Δρ. Julianne Holt-Lunstad συμπληρώνει «Αλλά αν θέλετε να έχετε πιο ουσιαστική ζωή, μια ζωή όπου νιώθετε δεμένοι και συνδεδεμένοι με άλλους, οι περισσότεροι φίλοι είναι καλύτερη έκβαση».

6 φίλοι είναι αρκετοί;

Η πιο γνωστή θεωρία για το πόσους φίλους μπορούν να έχουν οι άνθρωποι (αν και όχι απαραίτητα) προέρχεται από τον Βρετανό ψυχολόγο και ανθρωπολόγο Robin Dunbar. Αυτό που έγινε γνωστό ως ο αριθμός του Dunbar υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι είναι μόνο γνωστικά ικανοί να διατηρήσουν περίπου 150 συνδέσεις ταυτόχρονα (μεταγενέστερη έρευνα αύξησε τον αριθμό). Αυτό περιλαμβάνει έναν εσωτερικό κύκλο περίπου πέντε στενών φίλων, ακολουθούμενο από μεγαλύτερους ομόκεντρους κύκλους πιο περιστασιακών τύπων φίλων.

Μια μελέτη του 2016 έδειξε ότι τα άτομα που έχουν έξι ή περισσότερους φίλους έχουν βελτιώσει την υγεία τους καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ μια μελέτη του 2020 από τη Suzanne Degges-White, καθηγήτρια και πρόεδρο του τμήματος Συμβουλευτικής και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Βόρειου Ιλινόις, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες μέσης ηλικίας που είχαν τρεις ή περισσότερους φίλους έτειναν να έχουν υψηλότερα επίπεδα συνολικής ικανοποίησης από τη ζωή.

Ο Δρ Degges-White διεξήγαγε πρόσφατα μια έρευνα σε 297 ενήλικες, η οποία δεν έχει δημοσιευθεί ούτε υπόκειται σε αξιολόγηση από ομοτίμους, αλλά διαπίστωσε ότι το 55 τοις εκατό των συμμετεχόντων πίστευε ότι δύο έως τρεις στενοί φίλοι ήταν ιδανικοί, ενώ το 31 τοις εκατό πίστευε ότι ο στόχος ήταν τέσσερις έως έξι.

Αλλά όλα αυτά μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο να μελετηθούν, επειδή η φιλία και η οικειότητα είναι υποκειμενικές και δεν υπάρχει μια ευρέως χρησιμοποιούμενη κλίμακα που μοιράζονται οι ερευνητές για να ορίσουν αυτές τις έννοιες σε όλες τις μελέτες. 

Δεν είναι επίσης σαφές πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν όλα αυτά, καθώς η έρευνα δείχνει ότι το μέγεθος του online δικτύου ενός ατόμου μπορεί να μην έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην αντιληπτή ευημερία του. Ενώ πολλές φιλίες έχουν ξεθωριάσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί άνθρωποι έχουν βρει σύνδεση στο διαδίκτυο.  Ειδικά μέσα στην καραντίνα τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα, αφού υπήρχε μεγάλη αποξένωση με τους ανθρώπους να δαπανούν πολλές ώρες σε streaming πλατφόρμες ή σε site με live online casinos και άλλα παιχνίδια στο διαδίκτυο. 

Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν χρειάζεστε περισσότερους φίλους;

Ενώ η έρευνα φιλίας προσφέρει ορισμένα σημεία αναφοράς, μπορεί να είναι πιο χρήσιμο για τους περισσότερους από εμάς να κάνουμε απλώς λίγη αναζήτηση ψυχής. Η Marisa Franco, ψυχολόγος και συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου «Platonic: How The Science of Attachment Can Help You Make — and Keep — Friends», συνιστά να ξεκινήσετε με μια αρκετά προφανή αλλά ισχυρή ερώτηση: Νιώθω μόνος;

«Η μοναξιά είναι ένα είδος συστήματος συναγερμού», είπε ο Δρ Φράνκο. Όλοι νιώθουν μοναξιά από καιρό σε καιρό, αλλά αυτό είναι ένα βαθύτερο ερώτημα σχετικά με το αν νιώθετε τακτικά απομονωμένοι. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι περίπου ένας στους τρεις Αμερικανούς έχει βιώσει «σοβαρή μοναξιά» κατά τη διάρκεια της πανδημίας. «Διαφορετικοί άνθρωποι αναδεικνύουν διαφορετικά κομμάτια μας. Έτσι, όταν έχετε μια μεγαλύτερη ομάδα φίλων, μπορείτε να βιώσετε αυτή την πλευρά του εαυτού σας που αγαπά το γκολφ, αυτή την πλευρά του εαυτού σας που αγαπά τα αυτοκίνητα και αυτή του εαυτού σας που αγαπά τα λουλούδια», είπε. «Αν νιώθετε ότι η ταυτότητά σας έχει κάπως συρρικνωθεί ή δεν αισθάνεστε σαν τον εαυτό σας, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι χρειάζεστε διαφορετικούς τύπους φίλων», πρόσθεσε.

Φυσικά, το να κάνεις φίλους στην ενήλικη ζωή δεν είναι πάντα εύκολο. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι παλεύουν με αυτό επειδή δυσκολεύονται να εμπιστευτούν νέους ανθρώπους και επειδή απλώς τους κουράζει ο χρόνος. Για αυτούς τους λόγους, είναι συχνά πιο εύκολο να ξεκινήσετε αναζωπυρώνοντας παλιές σχέσεις που έχουν διαλυθεί, είπε ο Δρ Φράνκο. Πάρτε πρωτοβουλία και μην υποθέτετε ότι οι φιλίες συμβαίνουν απλώς οργανικά, είπε. Αλλά να είστε συνετοί. Το να περάσετε χρόνο με φίλους για τους οποίους αισθάνεστε αμφιθυμία — επειδή είναι αναξιόπιστοι, επικριτικοί, ανταγωνιστικοί— μπορεί να είναι κακό για την υγεία σας. 

Ο χρόνος που περνάτε πραγματικά με τους φίλους σας έχει επίσης σημασία. Η έρευνα της Δρ. Julianne Holt-Lunstad δείχνει ότι κατά μέσο όρο, οι πολύ στενές φιλίες τείνουν να χρειάζονται περίπου 200 ώρες για να αναπτυχθούν. Η ποσότητα και η ποιότητα πάνε χέρι-χέρι. Η Δρ. Julianne Holt-Lunstad πρόσθεσε ότι η εύρεση τριών έως έξι φίλων «δεν είναι μαγικός αριθμός» για όλους. «Η προσωπικότητά σας και τα χαρακτηριστικά της ζωής σας θα κάνουν τη διαφορά», είπε.