Σασμός, σημαίνει «ΣΚΑΣΜΟΣ»

Οι σασμοί δεν ήταν θεραπεία ενός προβλήματος, αλλά κουκούλωμα

Με αφορμή το αιματοκύλισμα στα Βορίζια και το επερχόμενο σασμό, ο ορθόδοξος κληρικος και εφημέριος της Ενορίας Αγίου Γεωργίου Σοκαρά, Κρητης, κ. Χαράλαμπος Κοπανάκης τοποθετήθηκε ξανά ενθυμούμενος ιστορίες από τα παιδικά του χρόνια για τον «Σασμό». 

Ειδικότερα:

Έχω άφθονες αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια, σχετικά με αυτό που τις τελευταίες μέρες ακούγεται πολύ ως «Σασμός».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Έρχεται δύσκολος Ιανουάριος για αυτά τα 3 ζώδια

Στην επαρχία, κάθε φορά που προέκυπτε κάποιο ζήτημα μεταξύ ανθρώπων, κυρίως κτηματικές διαφορές ή οικογενειακές δυσλειτουργίες, συγκροτούνταν ομάδες συγγενών, φίλων και γνωστών, οι οποίοι επισκέπτονταν τους εμπλεκόμενους με σκοπό να φέρουν καταλλαγή, να επέλθει δηλαδή συμφιλίωση.

Στα μεν κτηματικά ζητήματα στόχος ήταν να μη φτάσουν οι άνθρωποι στα δικαστήρια, και στα συζυγικά να μη χωρίσουν τα ζευγάρια, με το “ατράνταχτο” επιχείρημα οτι έχουν παιδιά.

Έτσι λοιπόν ξεκινούσε όλη εκείνη η γνωστή, υπεραπλουστευτική επιχειρηματολογία περί ηρεμίας, υπομονής, “να μη χαλάσουμε τις καρδιές μας”, “να μην εκτεθούμε”, “να μη χαλάσουν οι οικογένειες”.

Εντέλει, όμως, επί της ουσίας κανένα πρόβλημα δεν θεραπευόταν. Απλώς παρατείνονταν οι άσχημες καταστάσεις μεταξύ των ανθρώπων. Η κοινωνία, ο περίγυρος, αποκτούσε την ψευδαίσθηση ότι επιτελούσε ένα καλό έργο, ενώ στην πραγματικότητα απλώς κάλυπτε και κουκούλωνε τα τραύματα.

Οι σασμοί δηλαδή, δεν ήταν θεραπεία ενός προβλήματος, αλλά κουκούλωμα. Συμβιβασμοί εύθραυστοι, προσωρινοί, που απλώς συντηρούσαν την ανισορροπία.

Όλες αυτές οι εμπειρίες των παιδικών μου χρόνων έχουν καταγραφεί βαθιά μέσα μου.

Όταν πριν από κάποια χρόνια, βγήκε στην τηλεόραση το σίριαλ «Σασμός», ένιωσα τέτοια αποστροφή που δεν ήθελα ούτε να δω τι είναι. Δεν μπήκα στη διαδικασία τότε να εξηγήσω το γιατί, τώρα όμως καταλαβαίνω.

Ακόμη και το τραγούδι της σειράς, όποτε το άκουγα τυχαία στο ραδιόφωνο, το άλλαζα αμέσως, από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα της εισαγωγής.

Ήταν σαν να ξυπνούσαν μέσα μου σαράντα χρόνια διαδικασιών που δεν είχαν να κάνουν με αληθινή συγχώρηση ή επανόρθωση, αλλά με μια κοινωνική υποκρισία, ένα μηχανισμό καταστολής των προβλημάτων.

Σήμερα γνωρίζουμε πια πως οι ανθρώπινες ψυχές δεν «φτιάχνονται» μέσα σε μια μέρα με μαγικές πράξεις. Οικοδομούνται μέσα σε χρόνια, μέσα σε σχέσεις, μέσα σε πρότυπα και στερεότυπα που διαμορφώνουν τη ματιά μας προς τον εαυτό και τον άλλον.

Οι ψυχισμοί κουβαλούν έμφυλα και κοινωνικά μοτίβα, παλιά τραύματα και σιωπές, που χρειάζονται βαθιά θεραπευτική εργασία για να μεταμορφωθούν.

Κανένας σασμός, καμία συμφιλίωση με παπάδες, κουμπάρους, συγγενείς ή γείτονες δεν μπορεί να αγγίξει αυτά τα βάθη. Αγγίζουν μόνο την επιφάνεια, και γι’ αυτό δεν έχουν αποτέλεσμα.

Εν τέλει,
Σασμός στις παραδοσιακές κοινωνίες σήμαινε «ΣΚΑΣΜΟΣ».
Επιβολή της σιωπής αντί της επίλυσης. Υποταγή αντί της αλήθειας.
Κάτω από το πρόσχημα της ειρήνης, οι άνθρωποι μάθαιναν να σωπαίνουν, να καταπίνουν το άδικο, να θάβουν το συναίσθημα για να σωθεί το όνομα και η τιμή.
Έτσι ο σασμός δεν γινόταν πράξη συμφιλίωσης, αλλά εργαλείο συγκάλυψης. Ένας τρόπος να παραμείνει το κακό στη θέση του, αρκεί να μη φαίνεται.
Κι αυτή η σιωπή, γενιά με γενιά, γίνεται βαθύ και βαρύ τραύμα.