Στεγαστική κρίση: Έρχονται νέες παρεμβάσεις πριν το τέλος του έτους

Τι εξετάζει η κυβέρνηση

Πρόσθετες παρεμβάσεις για το στεγαστικό πρόβλημα, πρόκειται να ανακοινώσει η κυβέρνηση, με τις κινήσεις να εστιάζουν κυρίως στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών, αξιοποιώντας αδρανείς πόρους ή ενισχύοντας υφιστάμενα προγράμματα.

«Εκείνο που μπορώ να σας πω είναι ότι ο πρωθυπουργός, πριν κλείσει το έτος, θα παρουσιάσει και μια πρόσθετη δέσμη μέτρων σε σχέση με το στεγαστικό» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης μιλώντας χθες, Κυριακή, στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ και στη εκπομπή «Καλημέρα» με τη Φαίη Μαυραγάνη.

Οι ανακοινώσεις έρχονται σε μια χρονική στιγμή πάντως όπου η χρονιά τελειώνει, ο νέος προϋπολογισμός του 2026 έχει ήδη γραφτεί και σε 3 μέρες κατατίθεται προς ψήφιση στη Βουλή, άρα δεν πρέπει να αναμένεται τόσο άμεσα να ανακοινωθούν νέες επιδοτήσεις ή επιπρόσθετα φορολογικά κίνητρα, όπως εκείνα τα οποία ήδη ψηφίστηκαν πριν δύο εβδομάδες περίπου (ύψους 1,2 δισ. για φέτος και 1,7 δισ. ευρώ για το 2026) με το νέο φορολογικό νόμο του Κυριάκου Πιερρακάκη και τα μέτρα που εφαρμόζεται ήδη πλέον από την περασμένη εβδομάδα (πχ 3 έτη χωρίς φόρο στα ενοίκια για «κλειστά» σπίτια που θα βγουν προς μίσθωση από σήμερα κλπ).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ελαιόλαδο: Σε ανοδική τροχιά οι τιμές του παγκοσμίως – «Βουτιά» άνω του 50% στην Ελλάδα

Κινητικότητα και ενδιαφέρον αναμένεται να υπάρξει όμως για την τύχη ακινήτων των τραπεζών ή και του δημοσίου, που μπορούν να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού και το «ζύγι» των τιμών στην αγορά.

Παρεμβάσεις σχεδιάζονται σε τρεις κατευθύνσεις:
– Πρώτον, σταδιακή είσοδο νέου αποθέματος κατοικιών από τράπεζες, Δημόσιο και κοινωφελείς περιουσίες, που μπορεί να ασκήσει πίεση αποκλιμάκωσης στις τιμές ενοικίων.
– Δεύτερον, περισσότερα προγράμματα ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης που θα βελτιώνουν την κατοικία για να αντιμετωπίσει την έλλειψη σύγχρονων κατάλληλων κατοικιών.
– Τρίτον, όπως αποκάλυψε το Πρώτο ΘΕΜΑ, πανευρωπαϊκά έχει ανοίξει συζήτηση με πρωτοβουλία του Δανού Επιτρόπου Γιόργκενσεν, για την ανάγκη παρέμβασης στις τιμές στέγασης, κατά τρόπο που να μη λειτουργούν αποκλειστικά με όρους χρηματιστηρίου – αν και στα Χρηματιστήριο ακόμα εφαρμόζονται κανόνες και όρια limit up. Ενώ δεν αποκλείεται και πιθανή αλλαγή ή αύξηση εισοδηματικών ορίων για ένταξη σε προγράμματα ΕΣΠΑ ή, ενδεχομένως και μεγαλύτερη πρόσβαση για νεότερους και οικογένειες σε δράσεις όπως «Σπίτι μου 2».

Συγκεκριμένα εξελίξεις αναμένονται στα εξής μέτωπα:

1. Δημόσιο: πριν εκπνεύσει το 2025 δρομολογείται νομοσχέδιο για τις σχολάζουσες κληρονομιές και την περιουσία αδρανών ιδρυμάτων, με καταγεγραμμένα 2.000 αδρανή ιδρύματα και 7.000 «ορφανές» από δικαιούχους κληρονομιές. Ένας ειδικός οργανισμός θα αναλάβει την αποτίμηση και διαχείριση αυτών των ακινήτων, με πρόβλεψη να αξιοποιηθούν για στεγαστική πολιτική, με ιδιαίτερη μέριμνα για ευάλωτα νοικοκυριά. Προβλέπεται πλήρης ψηφιακή καταγραφή μέσω Ηλεκτρονικού Μητρώου Κοινωφελών Περιουσιών και Πλατφόρμας Σχολαζουσών Κληρονομιών. Το νέο θεσμικό πλαίσιο θα αποβλέπει σε απλοποίηση των κανόνων και εξάλειψη των «γκρίζων ζωνών» με στόχο τη γρήγορη αξιοποίηση ακινήτων υπέρ κοινωνικών σκοπών, με έμφαση στη στέγαση ευάλωτων ομάδων. Η ενέργεια αυτή μπορεί να δημιουργήσει σταθερό κανάλι διάθεσης κατοικιών σε χαμηλές τιμές ή με κοινωνικά κριτήρια.

2. Τράπεζες: πάνω από 20.000 ακίνητα που βρίσκονται σε χαρτοφυλάκια τραπεζών αποτελούν βασικό στόχο για κινητοποίηση. Σχεδιάζονται κίνητρα ή άλλα μέτρα, ώστε αυτά τα διαμερίσματα και κτίρια που σήμερα «λιμνάζουν» αναξιοποίητα, να διατεθούν είτε προς πώληση είτε προς μακροχρόνια μίσθωση, μέσω φορολογικών διευκολύνσεων ή ειδικών σχημάτων συνεργασίας. Η κινητοποίηση αυτού του αποθέματος μπορεί να συμβάλει στη μείωση της πίεσης τιμών στην αγορά κατοικιών και ενοικίων σε συγκεκριμένες περιοχές.

3. Νέα προγράμματα για να «ζωντανέψουν» κατοικίες: μετά από μια 15ετία κρίσης που δεν σπίτια δεν κτίζονταν ούτε συντηρούνταν, με αποτέλεσμα το απόθεμα ποιοτικών κατοικιών να φθίνει, η κυβέρνηση ανασχεδιάζει τα προγράμματα αναβάθμισης, ώστε να αυξήσει την προσφορά κατοικιών που να καλύπτουν πιο υψηλά standards αξιοπρεπούς και οικονομικής κατοίκησης, με σκοπό την αγορά ή ενοικίαση. Και ως προς αυτά επίσης αναμένονται ανακοινώσεις, χωρίς να αποκλείεται και μέτρο έκπληξη.

Για παράδειγμα:

– Εξοικονομώ 2025:
Ο προϋπολογισμός του προγράμματος υπερδιπλασιάστηκε από 434 εκατ. ευρώ σε 924 εκατ. ευρώ, για να καλύψει την υψηλή ζήτηση με περίπου 55.000 αιτήσεις. Η αύξηση επιτρέπει περισσότερες παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης και παρατείνει το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως τα μέσα του 2026. Το πρόγραμμα στοχεύει να φέρει παλαιά, ενεργειακά χαμηλής κατηγορίας ακίνητα πίσω στην ενεργή αγορά.

– Νέου τύπου πρόγραμμα ανακαίνισης
Εντός του 2026 αναμένεται νέο πρόγραμμα που συνδυάζει ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση για ακίνητα ηλικίας τουλάχιστον 30 ετών. Το σχήμα προβλέπει μερική ενεργειακή αναβάθμιση 20%-30% και ανακαίνιση 60%-80% του ακινήτου, με διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια σε σχέση με το Σπίτι μου 2 και όριο στα τετραγωνικά. Στόχος είναι η επαναφορά παλαιών διαμερισμάτων της δεκαετίας του ’90 στην αγορά ενοικίων.

– Πρόγραμμα «Σπίτι μου 2»… αλλά αλλιώς
Στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» εξετάζονται στοχευμένες προσαρμογές για πλήρη απορρόφηση του προϋπολογισμού των 2 δισ. ευρώ. Έχει καλυφθεί το 65,5% με 11.000 στεγαστικά δάνεια αξίας 1,2 δισ. ευρώ.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται πάντως και αποφάσεις για μέτρα αύξησης της προσφοράς κατοικιών, τα οποία θα κατασκευαστούν ανά την Ελλάδα με προγράμματα Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)| όπως το πρόγραμμα Κοινωνικής Αντιπαροχής από το 2026 το οποίο τρέχει η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, αλλάζοντας τον χάρτη της αγοράς ακινήτων τα επόμενα 2-3 χρόνια.