«Σβήνουν» τα χρέη από τις κληρονομιές – Όλα όσα αλλάζουν στις διαθήκες

Ο Γιώργος Αράπογλου, δικηγόρος και υπεύθυνος ενημέρωσης της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Ηρακλείου μίλησε στο cretaone

«Ανάσα» για χιλιάδες κληρονόμους και στην Κρήτη καθώς με νέα νομοθετική ρύθμιση «σβήνουν» τα χρέη από τις κληρονομιές.

Μετά από οκτώ δεκαετίες, το Κληρονομικό Δίκαιο αλλάζει ριζικά, φέρνοντας «σεισμό» στις διαθήκες και στις κληρονομιές. Το νέο πλαίσιο, που βρίσκεται στην τελική φάση επεξεργασίας από την επιτροπή του υπουργείου Δικαιοσύνης, ανατρέπει παγιωμένες αντιλήψεις και δίνει ανάσα σε χιλιάδες πολίτες.

Η πιο καθοριστική αλλαγή αφορά τα χρέη, καθώς οι κληρονόμοι δεν θα χρειάζεται πλέον να πληρώνουν τις οφειλές του αποθανόντος από τη δική τους τσέπη. Μια μεταρρύθμιση που υπόσχεται να βάλει τέλος στο φαινόμενο των μαζικών αποποιήσεων και να ανοίξει τον δρόμο για πιο δίκαιες και διαφανείς διαδικασίες κληρονομιάς.

«Ήταν επιβεβλημένες οι αλλαγές για να εκσυγχρονιστεί ο Αστικός Κώδικας και να ρυθμιστούν ζητήματα της κληρονομικής διαδικασίας», τονίζει στο cretaone.gr ο δικηγόρος Γιώργος Αράπογλου, υπεύθυνος ενημέρωσης της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Ηρακλείου.

Δημοσίευση ιδιόγραφων διαθηκών μέσω συμβολαιογράφων

Μέχρι πρότινος, οι ιδιόγραφες διαθήκες δημοσιεύονταν μέσω των Πρωτοδικείων. Από 1η Νοεμβρίου 2025, η διαδικασία θα αλλάξει και θα γίνεται αποκλειστικά μέσω συμβολαιογράφων.

«Αυτό διασφαλίζει ότι η διαθήκη εκφράζει πραγματικά τη βούληση του διαθέτη και μειώνει τις πιθανές αντιδικίες μεταξύ συγγενών», εξηγεί ο κ. Αράπογλου. Για θανάτους πριν την ημερομηνία αυτή ισχύει το σημερινό καθεστώς, ενώ για τους επόμενους θα εφαρμόζεται η νέα διαδικασία.

Από 16 Σεπτεμβρίου 2026, όλα τα πιστοποιητικά που σχετίζονται με την κληρονομιά όπως μη δημοσίευση διαθήκης ή μη αποποίηση θα εκδίδονται από συμβολαιογράφους. «Η διαδικασία γίνεται πιο απλή και διαφανής», σημειώνει ο δικηγόρος.

Κληρονομικά χρέη – Δικαιώματα συντρόφων χωρίς γάμο

Από 1η Ιανουαρίου 2026, οι κληρονόμοι δεν θα ευθύνονται προσωπικά για χρέη του αποθανόντος, αφού τα χρέη θα καλύπτονται μόνο από το ενεργητικό της κληρονομιάς. «Αν τα χρέη ξεπερνούν την αξία της περιουσίας, το υπόλοιπο διαγράφεται», εξηγεί ο κ. Αράπογλου. Επιπλέον, ένα πλεονέκτημα που έχει αυτή η ρύθμιση είναι ότι μειώνει τις αποποιήσεις και διασφαλίζει την αξιοποίηση των ακινήτων.

Η κατάργηση της προσωπικής ευθύνης των κληρονόμων για τα χρέη αποφασίστηκε ύστερα από πολλές και έντονες συνεδριάσεις της αρμόδιας Επιτροπής. Υπήρξε αρχικά διχογνωμία, καθώς αρκετά μέλη φοβούνταν ότι οι δανειστές ή οι τράπεζες ίσως να μην ικανοποιούνταν ποτέ, προκαλώντας οικονομικό χάος.

Τελικά επικράτησε η άποψη υπέρ της κατάργησης της ευθύνης για τα χρέη, με στόχο να τερματιστούν οι μαζικές αποποιήσεις αλλά και οι πλαστές διαθήκες. Σήμερα, είναι συχνή πρακτική οι κληρονόμοι να δηλώνουν μόνο τα «καλά κομμάτια» της κληρονομιάς όπως ένα ακίνητο αφήνοντας το χρεωμένο μέρος αδιάθετο.

Υπάρχει επίσης η διαδικασία της αποδοχής με το ευεργέτημα της απογραφής, όπου η ευθύνη του κληρονόμου περιορίζεται στο ύψος της περιουσίας που κληρονομεί. «Η νέα ρύθμιση δίνει λύση στο πρόβλημα των αποποιήσεων και προστατεύει τους κληρονόμους», τονίζει ο δικηγόρος.

Άτομα με σύμφωνο συμβίωσης ή μακροχρόνια αποδεδειγμένη σχέση θα μπορούν πλέον να κληρονομήσουν τον σύντροφό τους, χωρίς υπέρογκο φόρο. «Η διαδικασία της κληρονομιάς θα είναι πιο δίκαιη, διαφανής και απλή, μειώνοντας τις αντιδικίες και διασφαλίζοντας τη βούληση του διαθέτη», προσθέτει ο κ. Αράπογλου.

Πηγή: pexels

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

«Βόμβα» στο ΠΑΓΝΗ: Μαζικές αποχωρήσεις νοσηλευτών

Προτεραιότητες και εκκαθάριση χρεών

Ο νέος νόμος καθορίζει ποιοι θα ικανοποιούνται πρώτοι από τα χρέη της κληρονομιάς. Οι πρώτοι είναι τα άτομα που δικαιούνται νόμιμη μοίρα, ακολουθούν οι εργατικές οφειλές και μετά οι υπόλοιποι πιστωτές.

Σε περιπτώσεις πολλών κληρονόμων ή διαφωνιών, θα διορίζεται δικαστικός εκκαθαριστής για τη διαχείριση της περιουσίας και των χρεών.

Το νέο δίκαιο εισάγει περιορισμούς στις ιδιόγραφες διαθήκες με καθιέρωση γραφολογικής εξέτασης για την αποφυγή πλαστογραφιών. Επίσης, θεσπίζεται ο θεσμός των κληρονομικών συμβάσεων, που επιτρέπει στον διαθέτη να συμφωνεί με συγγενείς ή τρίτους για το ποσοστό της περιουσίας που θα τους αφήσει, ακόμη και με αντάλλαγμα, όπως φροντίδα ή υποστήριξη.

Αλλαγές σε ποσοστά και νόμιμη μοίρα

Σε περιπτώσεις χωρίς διαθήκη, ο επιζών σύζυγος λαμβάνει μεγαλύτερο ποσοστό (33% αντί 25%), ενώ τα ποσοστά των παιδιών προσαρμόζονται ανάλογα.

Η έννοια της νόμιμης μοίρας περιορίζεται, καθώς όσοι δεν περιλαμβάνονται στη διαθήκη έχουν μόνο δικαίωμα αποζημίωσης και όχι πλήρη δικαιώματα στην περιουσία.

Η Επιτροπή βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας και γραμματολογικής επιμέλειας των άρθρων και η δημόσια διαβούλευση προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο, με στόχο η ψήφιση του νόμου να γίνει πριν το τέλος του 2025 και η εφαρμογή του να ξεκινήσει στις αρχές του νέου έτους.