Μιλώντας στο cretaone ο Διευθύνων Σύμβουλος, Θεόδωρος Βώκος, εξηγεί πώς η Κρήτη μπορεί να γίνει κόμβος για την κρουαζιέρα στην Αν. Μεσόγειο

Η έκθεση «Ποσειδώνια» συνιστά το μεγαλύτερο δια ζώσης κόμβο επικοινωνίας και ενημέρωσης για όλες τις εξελίξεις και τις τάσεις της παγκόσμιας ναυτιλίας. Από το 1965, κάθε δύο χρόνια, ο Πειραιάς και η Αθήνα συσπειρώνουν το σύνολο των ανθρώπων της ναυτιλίας, καθιστώντας τη διοργάνωση το κορυφαίο ναυτιλιακό γεγονός παγκοσμίως.

Τα τελευταία 7 χρόνια, στις ενδιάμεσες χρονιές, διοργανώνεται και το Posidonia Sea Tourism Forum (PSTF) που θέτει στο επίκεντρο την ανάπτυξη της κρουαζιέρας, αλλά και του γιώτινγκ. Φέτος, για πρώτη φορά, το Posidonia Sea Tourism Forum φιλοξενείται στην Κρήτη και πιο συγκεκριμένα στη Χερσόνησο, στις 6 και 7 Μαΐου.

Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον κ. Θεόδωρο Βώκο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εκθέσεων Ποσειδώνια ΑΕ και διοργανωτή του PSTF, ο οποίος μας μίλησε για τη συμβολή του Forum στην οικονομία και στον τουρισμό, τις προοπτικές της Κρήτης στον κλάδο της κρουαζιέρας, αλλά και τη σημασία των υποδομών και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Τι σηματοδοτεί η φετινή επιλογή της Κρήτης για το PSTF

Η Κρήτη είναι ένας γνωστός αλλά όχι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος προορισμός για την κρουαζιέρα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που όμως δείχνει εξαιρετική δυναμική και κερδίζει συνεχώς σε δημοφιλία. Καθώς μία από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κρουαζιέρα στην Ελλάδα και στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι η ανάδειξη νέων προορισμών, που θα καταστούν σταδιακά δημοφιλείς και θα αποσυμφορήσουν τους επιβαρυμένους προορισμούς υψηλής ζήτησης, η Κρήτη μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο, δείχνοντας στους εκπροσώπους του κλάδου ότι υπάρχουν προορισμοί που ακόμα δεν έχουν αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητές τους και οι οποίοι έχουν τα περιθώρια να υποδεχθούν ακόμα περισσότερα κρουαζιερόπλοια.

Η σημασία του homeporting για την Κρήτη

Το λιμάνι του Ηρακλείου προχωρά σε σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές και υπηρεσίες για να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις του κλάδου της κρουαζιέρας, τα Χανιά πρόσφατα αναβάθμισαν τις λιμενικές εγκαταστάσεις τους και είναι έτοιμα να υποδεχθούν περισσότερα κρουαζιερόπλοια, ενώ το άνοιγμα του νέου Διεθνούς Αεροδρομίου του Ηρακλείου, το 2027, αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τη δυναμική της περιοχής, διευκολύνοντας τις ευκαιρίες homeporting. Το homeporting στο Ηράκλειο και σε άλλα λιμάνια θα συνεισφέρει σημαντικά στα έσοδα της τοπικής οικονομίας. Οι επιβάτες, φτάνοντας νωρίτερα για να επιβιβαστούν στην κρουαζιέρα τους, θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την Κρήτη, με αποτέλεσμα την αύξηση των διανυκτερεύσεων και της κατανάλωσης τοπικών υπηρεσιών. Παράλληλα, και τα ίδια τα πλοία, παραμένοντας περισσότερο στο λιμάνι, θα αυξήσουν τις προμήθειες από τοπικούς προμηθευτές, ενισχύοντας περαιτέρω τη ροή εσόδων στην τοπική αγορά.

Εξίσου βοηθητικό σε αυτήν την κατεύθυνση είναι το γεγονός ότι οι τοπικές Αρχές, λιμενικές και αυτοδιοικητικές, αλλά και η τοπική επιχειρηματική κοινότητα, πιστεύουν και στηρίζουν τη συνεργασία με τον κλάδο της κρουαζιέρας και αυξάνουν τις προοπτικές της Κρήτης να ενισχύσει τη θέση της ως σημαντικός προορισμός κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το στοίχημα, ωστόσο, είναι η ανάπτυξη αυτή να γίνει με υπεύθυνο και βιώσιμο τρόπο, ώστε τα αποτελέσματα να είναι επωφελή για όλους, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων να αποτελεί το κλειδί για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.

Τα οφέλη για την τοπική κοινωνία και η περαιτέρω ανάπτυξη για τους επισκέπτες της κρουαζιέρας

Η Κρήτη συνολικά, αλλά και το Ηράκλειο ειδικότερα, έχουν να προσφέρουν πολλά σε κάθε επισκέπτη: φυσική ομορφιά, πλούσια ιστορία, μοναδική κουλτούρα, ξεχωριστή γαστρονομία. Όλα αυτά είναι ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που αναβαθμίζουν το τοπικό τουριστικό προϊόν και ταυτόχρονα λειτουργούν ως πόλος έλξης για τους επισκέπτες – ιδιαίτερα για τους επιβάτες κρουαζιέρας, που έχουν υψηλά στάνταρ.

Από αυτήν την αναβάθμιση, ωφελείται τελικά και ο ίδιος ο τόπος. Πολύ βασικό για την Κρήτη είναι ότι προσφέρει πλειάδα εκδρομών στους επισκέπτες. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις εταιρείες κρουαζιέρας, καθώς τους επιτρέπει να εντάξουν περισσότερες επιλογές στα προγράμματά τους, αναβαθμίζοντας τη συνολική εμπειρία των επιβατών. Παράλληλα, τα οφέλη διαχέονται σε ολόκληρο το νησί, καθώς η τοπική οικονομία επωφελείται σε ευρύ φάσμα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι πολλές κρουαζιέρες, μεταξύ άλλων, προσφέρουν εκδρομές και στο οροπέδιο Λασιθίου, γεγονός που καταδεικνύει ότι το σύνολο της Κρήτης μπορεί να συμμετέχει και να ωφεληθεί ουσιαστικά από την ανάπτυξη της βιομηχανίας αυτής.

Ο οικονομικός αντίκτυπος της δραστηριότητας της κρουαζιέρας στην τοπική οικονομία είναι σημαντικός, όχι μόνο για τα λιμάνια που επισκέπτονται τα κρουαζιερόπλοια αλλά και για την ευρύτερη περιοχή. Για παράδειγμα, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιά, μόνο στο Ηράκλειο ο κλάδος της κρουαζιέρας απέφερε άμεσα 36,05 εκατ. ευρώ στην τοπική οικονομία κατά την περίοδο από τον Μάιο του 2023 έως τον Μάιο του 2024, ενώ το συνολικό οικονομικό όφελος από τον τουρισμό κρουαζιέρας στην ευρύτερη περιοχή ανήλθε σε 60,2 εκατ. ευρώ και ο κλάδος υποστήριξε 521 θέσεις εργασίας.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το 72% των επιβατών κρουαζιέρας που επισκέφτηκαν το Ηράκλειο θα το συνιστούσαν σε φίλους και συγγενείς ως προορισμό διακοπών, με το 29,1% να λένε ότι θα επέστρεφαν στην πόλη ως συμβατικοί τουρίστες. Καθώς το homeporting ενισχύεται στην περιοχή, τα μεγέθη αυτά αναμένεται να αυξηθούν αναλογικά. Γίνεται, επομένως, σαφές ότι η κρουαζιέρα δημιουργείται μια σημαντική ευκαιρία για την ευρύτερη -και ποιοτική- τουριστική ανάπτυξη του Ηρακλείου όσο και της Κρήτης συνολικά.

Προφανώς αυτό απαιτεί αναβάθμιση υποδομών και σωστό σχεδιασμό, αλλά τα εργαλεία υπάρχουν και ο κλάδος της κρουαζιέρας συμβάλλει ουσιαστικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις πριν από 2-3 χρόνια ολοκληρώθηκε η διαδικασία αξιολόγησης της διαχείρισης του Ηρακλείου ως προορισμού κρουαζιέρας από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αειφόρου Τουρισμού (GSTC), που συγχρηματοδοτήθηκε από τη Διεθνή Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), σε συνεργασία με τις δημοτικές και λιμενικές αρχές της πόλης, με στόχο να βοηθήσει την περιοχή να χαράξει ένα σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη ανάπτυξή της στο μέλλον.

Θοδωρής Βώκος Ο CEO των Εκθέσεων Ποσειδώνια ΑΕ και διοργανωτής του Posidonia Sea Tourism Forum, Θεόδωρος Βώκος

Πώς ο θαλάσσιος τουρισμός θα μπορούσε να ενισχυθεί είτε με την ανάπτυξη νέων ή/και των υφιστάμενων λιμένων, όπως παραδείγματος χάριν με τα ιστιοπλοϊκά και γιοτ

Όταν μιλάμε για την κρουαζιέρα, συνήθως έχουμε στο μυαλό μας μεγάλα κρουαζιερόπλοια με χιλιάδες επιβάτες, που απαιτούν αντίστοιχου μεγέθους υποδομές. Ωστόσο, η κρουαζιέρα δεν είναι μόνο αυτό: τα μικρότερα πλοία για κρουαζιέρες πολυτελείας, ή ακόμα και τα γιοτ και τα ιστιοπλοϊκά σκάφη, κερδίζουν όλο και μεγαλύτερο μέρος της αγοράς και αποκτούν φανατικό κοινό. Το πλεονέκτημα της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα της Ελλάδας –και φυσικά της Κρήτης– είναι ότι προσφέρει το ιδανικό περιβάλλον για αυτού του είδους τα ταξίδια, τα οποία αναδιαμορφώνουν την εμπειρία της κρουαζιέρας, δίνοντας τη δυνατότητας στους επισκέπτες να εξερευνήσουν λιγότερο γνωστά λιμάνια, απολαμβάνοντας παράλληλα υψηλά επίπεδα πολυτέλειας και εξατομικευμένων υπηρεσιών.

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε σημαντικό αριθμό εταιρειών που ειδικεύονται στον κλάδο των πολυτελών διακοπών – Ritz-Carlton, Four Seasons και Orient Express μεταξύ άλλων – να εισέρχονται δυναμικά στον κλάδο της κρουαζιέρας, κατασκευάζοντας δικά τους σκάφη. Για τις εταιρείες αυτές, η Κρήτη είναι ιδανική επιλογή και εκπρόσωποι τους θα παραβρεθούν στο PSTF για να διερευνήσουν το ενδεχόμενο να φέρουν τα πλοία τους στην Κρήτη.

Δίπλα, λοιπόν, στις συστηματικές επενδύσεις που υλοποιούνται ήδη στην περιοχή, σε μεγάλες υποδομές για περαιτέρω εξυπηρέτηση της κρουαζιέρας, είναι σαφές ότι απαιτούνται και στοχευμένες επενδύσεις τόσο σε υφιστάμενα λιμάνια και μαρίνες όσο και στην ανάπτυξη νέων, για να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που προκύπτουν από αυτήν τη νέα, δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά του θαλάσσιου τουρισμού. Ήδη συζητιέται η δημιουργία νέας μαρίνας στο Ηράκλειο, που θα επιτρέψει στην Κρήτη να προσελκύσει μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς του yachting.

Το όφελος από αυτές τις επενδύσεις είναι πολλαπλό, καθώς περισσότερα δρομολόγια, σε περισσότερους προορισμούς, θα επιτρέψουν περισσότερες επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων και κότερων με πιο ισορροπημένη διασπορά των επιβατών στην περιοχή. Υπάρχουν, άλλωστε, πολλές τοποθεσίες που μπορούν να χρησιμεύσουν ως βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις στην περιοχή.

Τι φέρνει το 1ο Forum στην Κρήτη στις 6 και 7 Μαΐου – Τι θα δει στην Χερσόνησο ο κόσμος του τουρισμού και πώς μπορεί να αναπτυχθεί οργανωμένα η υπηρεσία της ταξιδιωτικής «εμπειρίας»

Η κρουαζιέρα έχει σκοπό να αναπτύξει περισσότερα πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά στην περιοχή αυτή ο κλάδος αντιμετωπίζει και τις σημαντικότερες προκλήσεις που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την ανάπτυξή του. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζουν οι ανησυχίες για τον υπερτουρισμό και τις πιέσεις που ασκούνται στο περιβάλλον και τους διαθέσιμους πόρους των προορισμών, οι ελλείψεις σε λιμενικές υποδομές και οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες.

Με κεντρικό θέμα «Μεσόγειος: Επιτακτική ανάγκη για νέα δημοφιλή λιμάνια και προορισμούς», το φετινό Posidonia Sea Tourism Forum έχει σκοπό να απαντήσει στις προκλήσεις αυτές και συγκεντρώνει τους σημαντικότερους φορείς, τις σημαντικότερες εταιρείες κρουαζιέρας, στελέχη του κλάδου, ηγέτες της αγοράς και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, με στόχο να αναζητήσουν λύσεις σε αυτά τα πιεστικά ζητήματα.

Η ανάδειξη της Κρήτης ως προορισμού που μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερες αφίξεις, να εξελιχθεί σε σημαντικό homeport και να λειτουργήσει ως hub τροφοδοσίας, αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους που φέρνει το PSTF στη μεγαλόνησο. Με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Οργανισμού Λιμένα Ηρακλείου, που έχουν θέσει την προσέλκυση της βιομηχανίας κρουαζιέρας στη Κρήτη ως στρατηγικό στόχο, αποφασίστηκε από κοινού η φετινή διοργάνωση του Posidonia Sea Tourism Forum να πραγματοποιηθεί στην Κρήτη.

Η τάση των εταιρειών κρουαζιέρας να αναπτύσσουν μεγαλύτερα πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο προκειμένου να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση, είναι επίσης ένα από τα θέματα που θα βρεθούν ψηλά στην ατζέντα του PSTF. Παρότι αυτά τα πλοία προσφέρουν οικονομίες κλίμακας και αυξημένη χωρητικότητα επιβατών, την ίδια ώρα επιβαρύνουν τα λιμάνια και τις τουριστικές υποδομές της περιοχής, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν ταυτόχρονα πολλά πλοία στο ίδιο λιμάνι. Οι δημοφιλείς προορισμοί επιβάλλουν πλέον καθημερινά ανώτατα όρια επιβατών ή ειδικά τέλη για τους επιβάτες κρουαζιέρας, όπως συμβαίνει με τη Σαντορίνη και το όριο των 8.000 ατόμων την ημέρα, ενώ άλλα λιμάνια εξετάζουν παρόμοιους περιορισμούς. Αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη για ανάδειξη νέων προορισμών σε διεθνές επίπεδο και την ένταξή τους στα δρομολόγια, προκειμένου οι επιβάτες κρουαζιέρας να μην συμβάλλουν στη δημιουργία φαινομένων συνωστισμού σε ήδη επιβαρυμένους προορισμούς.

Το 8ο Posidonia Sea Tourism Forum θα διαθέτει, επίσης, έναν σημαντικό εκθεσιακό χώρο, που θα προσφέρει σε εκπροσώπους προορισμών και σε στελέχη του κλάδου την ευκαιρία να δικτυωθούν με σχεδιαστές δρομολογίων, να παρουσιάσουν έργα υποδομής και να ενισχύσουν τις συνεργασίες τους. Η έκθεση αναμένεται να αναδείξει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ στελεχών κρουαζιέρας, διαχειριστών προορισμών και παρόχων υπηρεσιών, για τη διασφάλιση ενός μέλλοντος βιωσιμότητας και ευημερίας για τον θαλάσσιο τουρισμό στη Μεσόγειο.