Θεοφάνεια: Γιατί νηστεύουμε το λάδι την παραμονή των Φώτων

Η συσχέτιση με τη νηστεία των Χριστουγέννων

Η νηστεία είναι η πρώτη θεϊκή εντολή που δόθηκε στην ανθρωπότητα, ξεκινώντας από τον Παράδεισο.

Ο Θεός πρόσταξε τους πρωτόπλαστους να απέχουν από την κατανάλωση του καρπού του δέντρου της γνώσεως. Αυτή η εντολή είχε σκοπό να τους προφυλάξει από την πρόωρη και επικίνδυνη χρήση του καρπού, έως ότου αποκτήσουν ωριμότητα μέσα από την άσκηση και την πνευματική τελείωση.

Η σημασία της νηστείας 

Η νηστεία που τηρείται την παραμονή των Θεοφανείων είναι αυστηρή, χωρίς λάδι ή ψάρι. Εξαίρεση αποτελεί μόνο η περίπτωση όπου η ημέρα συμπίπτει με Σάββατο ή Κυριακή, οπότε επιτρέπεται η κατανάλωση λαδιού.

Συχνά παρατηρείται η εσφαλμένη πεποίθηση ότι η νηστεία της παραμονής σχετίζεται με την προετοιμασία για την κατανάλωση του Μεγάλου Αγιασμού. Ωστόσο, η Εκκλησία διευκρινίζει ότι για τη λήψη του Αγιασμού αρκεί να μην έχει φάει ή πιεί κανείς μετά τα μεσάνυχτα. Επιπλέον, ο Αγιασμός συχνά συγχέεται με τη Θεία Κοινωνία, κάτι που επίσης είναι λανθασμένο.

Η θεολογική βάση της νηστείας των Θεοφανείων

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, στο έργο του «Ιερό Πηδάλιο», εξηγεί ότι η νηστεία της παραμονής των Θεοφανείων, καθώς και των Χριστουγέννων, αποσκοπεί στην αναπλήρωση της νηστείας που καταλύεται όταν αυτές οι μεγάλες εορτές πέφτουν Τετάρτη ή Παρασκευή. Με αυτόν τον τρόπο, η Εκκλησία διατηρεί τη νηστευτική παράδοση χωρίς να θυσιάζει τη λαμπρότητα των εορτών.