Το γιορτινό τραπέζι του Δεκαπενταύγουστου: Από την Κρήτη μέχρι τη Μακεδονία

Γεύσεις, παραδόσεις και πανηγύρια σε όλη την Ελλάδα

Ο Δεκαπενταύγουστος, εκτός από κορυφαία θρησκευτική γιορτή, είναι και μια μεγάλη γιορτή της ελληνικής γαστρονομίας. Μετά τη δεκαπενθήμερη νηστεία, το τραπέζι γεμίζει αρώματα και γεύσεις που συνδυάζουν την παράδοση με την τοπική κουζίνα κάθε περιοχής.

Από τα ορεινά χωριά μέχρι τα νησιά, η ημέρα ξεκινά με προετοιμασίες για το μεγάλο γιορτινό τραπέζι. Στη Μακεδονία και τη Θράκη, οι καζάνες γεμίζουν μοσχάρι ή αρνί, μαγειρεμένο με μπαχαρικά, που μοιράζεται δωρεάν σε όλους ως τάμα στην Παναγία, το γνωστό κουρμπάνι. Στην Ήπειρο, η γίδα βραστή και το κοκκινιστό μοσχάρι με χυλοπίτες έχουν την τιμητική τους, ενώ στην Ικαρία το κατσίκι κοκκινιστό συνοδεύεται από χειροποίητα μακαρόνια και τοπικό κρασί που ρέει άφθονο στα πανηγύρια.

Στην Κρήτη, η γιορτή έχει το δικό της ξεχωριστό άρωμα. Στα γιορτινά τραπέζια συναντάμε αντικριστό αρνί, μαγειρεμένο αργά στη φωτιά, γαμοπίλαφο μαγειρεμένο με ζωμό κρέατος και λεμόνι, καθώς και καλιτσούνια αλμυρά με μυζήθρα ή γλυκά με μέλι. Οι Κρητικοί, πιστοί στην παράδοση της φιλοξενίας, στρώνουν μεγάλα τραπέζια για συγγενείς, φίλους και επισκέπτες, ενώ σε πολλά χωριά διοργανώνονται πανηγύρια που κρατούν μέχρι τα ξημερώματα.

Δίπλα στα κύρια πιάτα, η ελληνική παράδοση απαιτεί πίτες, τυρόπιτες, κολοκυθόπιτες, χορτόπιτες και φρέσκες σαλάτες εποχής με αγγουροντομάτα και φέτα. Τα τυριά τοπικής παραγωγής, όπως η γραβιέρα Κρήτης, η μυζήθρα ή η φέτα, έχουν πάντα την τιμητική τους.

Και όπως κάθε γιορτή, έτσι και αυτή κλείνει με γλυκό. Λουκουμάδες στα πανηγύρια, γαλακτομπούρεκο και καρυδόπιτα στα οικογενειακά τραπέζια, ενώ σε περιοχές με ανατολίτικη επιρροή συναντάμε μπακλαβά και κανταΐφι. Στην Κρήτη, συχνά σερβίρεται ξεροτήγανο με μέλι και σουσάμι, προσφέροντας το τέλειο γλυκό φινάλε.

Ο Δεκαπενταύγουστος δεν είναι απλώς μια θρησκευτική ημέρα. Είναι η ευκαιρία να ξανασυναντηθούν οικογένειες και φίλοι, να γεμίσουν οι πλατείες με μουσικές και χορούς, και τα τραπέζια με γεύσεις που κρατούν ζωντανή την ελληνική παράδοση, από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη.