Η δυσκολία στην αναπνοή και ιδιαίτερα όταν επιδεινώνεται, είναι σύμπτωμα που χρειάζεται γρήγορη αξιολόγηση

Τελευταία νιώθεις πολύ εύκολα δύσπνοια, ακόμα και όταν είστε ξαπλωμένοι ή ξεκουράζεσαι.

Σκέφτεσαι πως η φυσική σου κατάσταση έχει “πιάσει” πάτο.

Ή έχει «βαράει» τιλτ το άγχος.

Κάνε έναν κόπο και πήγαινε άμεσα σε έναν γιατρό, καθώς η δυσκολία στην αναπνοή και ιδιαίτερα όταν επιδεινώνεται, είναι σύμπτωμα που χρειάζεται γρήγορη αξιολόγηση.

Βλέπεις, μπορεί να υποδηλώνει καρδιακή ανεπάρκεια, θρόμβο αίματος στους πνεύμονες –και άρα κινδυνεύεις με πενυμονική εμβολή- ή σοβαρό άσθμα.

Οι γιατροί επισημαίνουν πως η δύσπνοια σε κατάσταση ηρεμίας είναι εξίσου σημαντική, ίσως και πιο σημαντική, από τη δύσπνοια που νιώθουμε, όταν κάνουμε κάτι.

Σήμερα είναι η ημέρα που θα δούμε γενικότερα, τα συμπτώματα που θα ήταν χρήσιμο να μην προσπερνούμε, αλλά να τσεκάρουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε, με επίσκεψη στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείου.

Η γενική οδηγία είναι πως δεν αφήνουμε ανεξιχνίαστο τον όποιον σοβαρό και επίμονο πόνο, τη τυχαία (χωρίς σαφή αίτια) λιποθυμία, την ανεξέλεγκτη αιμορραγία και τον πυρετό που αρνείται να “πέσει”, έπειτα από λίγες μέρες.

Ακολουθούν οι λεπτομέρειες, βάσει των οδηγιών που έχει εκδώσει το Αmerican College of Emergency Physicians (ACEP).

Ο οργανισμός που εκπροσωπεί τους γιατρούς των επειγόντων περιστατικών στις ΗΠΑ διευκρινίζει πως «είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα σημάδια ιατρικής έκτακτης ανάγκης, καθώς η σωστή ερμηνεία και η σωστή αντιμετώπιση αυτών μπορεί μια ημέρα να σώσει τη ζωή ενός αγαπημένου μας προσώπου -ή τη δική μας».

Έχει διαπιστωθεί πως πολλοί βιώνουν σύμπτωμα έκτακτης ανάγκης, αλλά για διάφορους λόγους -πχ φόβος- καθυστερούν την άμεση αναζήτηση φροντίδας, την στιγμή που «για πολλές ιατρικές καταστάσεις, ο χρόνος είναι πολύτιμος και οι καθυστερήσεις στη θεραπεία μπορούν συχνά να οδηγήσουν σε πιο σοβαρές συνέπειες».

Ας μην χάνουμε, λοιπόν, χρόνο.

Ακολουθούν όσα δίνει το ACEP, αλλά και μεγάλοι οργανισμοί υγείας των ΗΠΑ, όπως η Mayo Clinic και το John Hopkins Hospital, μαζί με όσα κατέθεσαν επαγγελματίες υγείας στο περιοδικό TIME, επί των συμπτωμάτων που πρέπει να μας οδηγούν άμεσα στα επείγοντα.

Ξαφνική ζάλη ή και σύγχυση ή πρόβλημα στην ομιλία

Η ζάλη, ειδικά όταν συνδυάζεται με δυσκολία στο περπάτημα ή την ομιλία, μπορεί να υποδηλώνει εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλο νευρολογικό πρόβλημα.

Συχνά, οι ασθενείς το μπερδεύουν με αφυδάτωση ή πιστεύουν πως πρόκειται για ίλιγγο.

Οι γιατροί τονίζουν ότι η σύγχυση και το πρόβλημα στην ομιλία είναι τα δυο πιο συνήθη συμπτώματα του εγκεφαλικού.

Ακολουθούν τα ξαφνικά προβλήματα στην ισορροπία, οι έντονοι πονοκέφαλοι, η θολή όραση, το “πέσιμο” της μιας πλευράς του προσώπου, το μούδιασμα ή η αδυναμία από τη μια πλευρά του σώματος.

Η ξαφνική σύγχυση ή μια αλλαγή προσωπικότητας -ειδικά σε ηλικιωμένους ενήλικες- επίσης μπορεί να υποδηλώνουν εγκεφαλικό επεισόδιο ή λοίμωξη (πχ σήψη) ή χαμηλό σάκχαρο στο αίμα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητο να πάμε στα επείγοντα, καθώς η θεραπεία και η αποκατάσταση εξαρτάται πολύ από το πόσο γρήγορα θα μας παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.

Ασυνήθιστος πόνος στο στήθος ή ψηλά στην πλάτη ή στο λαιμό ή στη γνάθο

Αν τυχόν νιώσουμε έντονο πόνο, ψηλά στην πλάτη (ανάμεσα στις ωμοπλάτες ή την άνω πλάτη) και δη όταν συνοδεύεται με ναυτία, ζάλη, δύσπνοια ή εφίδρωση, τρέχουμε στα επείγοντα ή καλούμε αμέσως το 166, καθώς μπορεί να είναι σημάδια καρδιακής προσβολής.

Σε ορισμένους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, ο πόνος της καρδιακής προσβολής εμφανίζεται (αντανακλά) σε απροσδόκητα σημεία, όπως είναι το χέρι, ο λαιμός ή η γνάθος.

Ασθενείς περιγράφουν τον πόνο σαν σκίσιμο, με τους γιατρούς να λένε ότι αυτό μπορεί να είναι σημάδι ρήξης στην αορτή (βλ. κύρια αρτηρία που μεταφέρει αίμα από την καρδιά). Δεν έχει κανένα νόημα ή λογική, να προσπαθήσουμε να υπομείνουμε τον πόνο.

Ένας πονοκέφαλος που εμφανίζεται σαν μπουμπουνητό στο κεφάλι μας και γίνεται ο χειρότερος που είχαμε ποτέ στη ζωή μας, μπορεί να υποδηλώνει σοβαρές παθήσεις, όπως ανεύρυσμα εγκεφάλου ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Επειδή οι πονοκέφαλοι μας ενοχλούν συχνά, τείνουμε να τους υποτιμούμε.

Στις περιπτώσεις όμως, που συνδυάζονται με ξαφνική εμφάνιση ή εμφάνιση νευρολογικών συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα, αλλαγή στην όραση, αδυναμία ή σύγχυση, πρέπει να πάμε στα επείγοντα.

Ξαφνικός πόνος ή πρήξιμο στο πόδι

Αν το πόδι σας έχει αρχίσει να πρήζεται στο όποιο σημείο του ποδιού και όσο περνάει η ώρα, το οίδημα επεκτείνεται και το πόδι κοκκινίζει και θερμαίνεται, δεν πρόκειται για μυική διάταση -όπως πιστεύουν πολλοί-, αλλά για κάτι που μπορεί να είναι πολύ σοβαρό.

Ίσως να είναι βαθιά φλεβική θρόμβωση που κινδυνεύει να εξελιχθεί σε πνευμονική εμβολή, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.

Συγκεκριμένα, αν δεν τακτοποιηθεί ο θρόμβος, μπορεί να αποκολληθεί και να ταξιδέψει στους πνεύμονές σας, προκαλώντας πνευμονική εμβολή, η οποία μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Περισσότερο κινδυνεύουν άτομα που λαμβάνουν ορμονοθεραπεία ή ορμονική αντισύλληψη, οι καπνιστές, οι ταξιδιώτες που έκαναν πρόσφατα μια μεγάλη πτήση, οι έγκυες γυναίκες, τα άτομα με ιστορικό καρκίνου και τα άτομα που υποβλήθηκαν πρόσφατα σε ιατρική επέμβαση.

Νιώθετε φαγούρα που σας κάνει να πιστεύετε πως η μόνη λύτρωση θα είναι να βγάλετε το δέρμα σας, από το ξύσιμο.

Αρχίζει από ένα σημείο, αλλά επεκτείνεται.

Μην το προσπεράσετε, ειδικά όταν νιώθετε άβολα, αρχίσετε να νιώθετε δύσπνοια ή ναυτία ή τάση προς έμετο και το δέρμα σας έχει “φουντώσει”, γιατί μπορεί να είναι η αρχή αναφυλακτικής αντίδρασης.

Αν κάνετε εμετούς και έχετε διάρροια, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα.

Γιατροί επισημαίνουν πως είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι η πεπτική δυσφορία που νιώθουμε, μπορεί να είναι σύμπτωμα αναφυλαξίας.

Για παράδειγμα, δεν γνωρίζουμε ότι η ναυτία που νιώθουμε, αφότου φάμε κάτι μπορεί να οφείλεται σε κνίδωση στο γαστρεντερικό μας σύστημα, το οποίο ερεθίζεται και προκύπτουν τα συγκεκριμένα γαστρικά συμπτώματα.

Χρώμα του εμετού, των ούρων και των κοπράνων

Το χρώμα του εμετού ενημερώνει τους γιατρούς των επειγόντων περιστατικών, για την κατάσταση μας.

Ανησυχητικός είναι αυτός που κάνουν τα παιδιά, με χολή (συνήθως είναι πράσινος), καθώς μπορεί να πρόκειται για επικίνδυνη απόφραξη στα έντερα.

Ο σκούρος καφέ και ο μαύρος μπορεί να περιλαμβάνει αίμα που έχει χωνευτεί, εν μέρει, από τα οξέα του στομάχου.

Ο εμετός που μοιάζει με κατακάθι καφέ μπορεί να σημαίνει ότι υπάρχει κάποια αιμορραγία και ο κόκκινος εμετός σημαίνει συναγερμό, καθώς φαίνεται πως κινείται αρκετό αίμα.

Σε ό,τι αφορά τα κόπρανα, τα λευκά που συνοδεύονται με το κίτρινο χρώμα στα μάτια, δείχνουν απόφραξη της χοληδόχου οδού (η χολή, που συμβάλλει στο φυσιολογικό χρώμα, δεν φτάνει στα έντερα).

Τα ούρα που μας στέλνουν στο νοσοκομείο αμέσως είναι αυτά που έχουν κόκκινη ή ροζ απόχρωση (υποδηλώνουν αιματουρία, που μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη του ουροποιητικού, σε πέτρες στα νεφρά, τραυματισμό κ.α.).

Όταν τα ούρα έχουν το χρώμα του αναψυκτικού κόλα και συνοδεύονται με πόνο στην κοιλιά, τη μέση ή την πλάτη, πυρετό ή ρίγη και δυσκολία στην ούρηση, μας δείχνουν πως πρέπει να σπεύσουμε στα επείγοντα.

Το αυτό κάνουμε και όταν δεν μπορούμε να ουρήσουμε.

Μπορεί να σημαίνει ότι το γεμάτο έντερο έχει προκαλέσει απόφραξης της ουροδόχου κύστης.

Το τέλος του κόσμου

Το ακραίο άγχος μπορεί να συνοδεύεται από δυσκολία στην αναπνοή, ταχυπαλμία ή ζάλη.

Όσοι έχουμε ζήσει την εμπειρία, ξέρουμε πως είμαστε σίγουροι ότι παθαίνουμε έμφραγμα.

Συνήθως είναι κρίση πανικού.

Μπορεί όμως, να είναι και η αντίδραση του σώματος σε καρδιακή προσβολή ή σε θρόμβο αίματος ή μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση.

Για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο, πηγαίνουμε στα επείγοντα, με τους επαγγελματίες να λένε ότι γενικά, δεν πρέπει να προσπερνάμε το καινούργιο, πιο έντονο, πιο διαφορετικό άγχος.