Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον φαρμακευτικό κλάδο

Η Επιτροπή συνέταξε την έκθεση, η οποία καλύπτει τα φάρμακα και ορισμένα ιατρικά προϊόντα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση που παρέχει επισκόπηση της επιβολής των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΕ και των κανόνων της ΕΕ για τις συγκεντρώσεις, από την Επιτροπή και τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού («ΕΑΑ»), στον φαρμακευτικό κλάδο μεταξύ 2018 και 2022. Η σημερινή έκθεση δείχνει ότι η ενεργός επιβολή των αντιμονοπωλιακών κανόνων και των κανόνων για τις συγκεντρώσεις εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση της πρόσβασης των Ευρωπαίων ασθενών σε ευρύτερη επιλογή οικονομικά προσιτών και καινοτόμων φαρμάκων. Ειδικότερα, συνέβαλε στην επίτευξη αυτού του στόχου κατά τη διάρκεια της δύσκολης περιόδου της πανδημίας του κορονοϊού.

Η Επιτροπή συνέταξε την έκθεση, η οποία καλύπτει τα φάρμακα και ορισμένα ιατρικά προϊόντα, σε συνεργασία με τις ΕΑΑ των 27 κρατών μελών της ΕΕ, με τις οποίες συνεργάζεται η Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ανταγωνισμού («ΕΔΑ»). Αποτελεί συνέχεια προηγούμενης έκθεσης που καλύπτει τα έτη 2009-2017, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2019.

Οι αρχές θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την επιβολή της νομοθεσίας στον φαρμακευτικό κλάδο ως ζήτημα υψηλής προτεραιότητας λόγω της οικονομικής σημασίας της και του αντικτύπου της στην ευημερία και τη ζωή των ανθρώπων.

Κύριες διαπιστώσεις της έκθεσης

Η επιβολή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας έχει συμβάλει σε δικαιότερες τιμές για τα φάρμακα

Όσον αφορά τις αντιανταγωνιστικές συμφωνίες και τις περιπτώσεις κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης, από το 2018 η Επιτροπή και οι εθνικές αρχές ανταγωνισμού:

• εξέδωσαν 26 αποφάσεις κατά αντιανταγωνιστικών πρακτικών στον τομέα της προμήθειας φαρμάκων, επιβάλλοντας πρόστιμα συνολικού ύψους άνω των 780 εκατ. ευρώ ή καθιστώντας νομικά δεσμευτικές τις δεσμεύσεις που πρότειναν οι εταιρείες για την επανόρθωση της αντιανταγωνιστικής συμπεριφοράς τους·
• και διερεύνησαν περισσότερες από 70 άλλες υποθέσεις, εκ των οποίων οι 40 τελικά έκλεισαν και 30 βρίσκονται επί του παρόντος σε εξέλιξη.

Οι εν λόγω αντιανταγωνιστικές πρακτικές έπληξαν την καινοτομία και τις τιμές και περιλάμβαναν: i) την κατάχρηση του συστήματος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και την καταχρηστικήπροσφυγή στη δικαιοσύνη για την παράταση της αποκλειστικότητας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας · ii) τη δυσφήμηση των προϊόντων ενός ανταγωνιστή για την προστασία των πωλήσεων της δεσπόζουσας εταιρίας· iii) τη σύναψη συμφωνιών πληρωμής για καθυστέρηση, στο πλαίσιο των οποίων οι εταιρείες παραγωγής πρωτότυπων φαρμάκων και γενοσήμων συμμάχησαν για να διατηρήσουν τα γενόσημα φάρμακα εκτός αγοράς και να μοιραστούν τα κέρδη των πρωτότυπων σκευασμάτων από αυτήν την πρακτική· και iv) υπερβολικές τιμές που χρεώνονται για φάρμακα που δεν καλύπτονται από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Ο έλεγχος των συγκεντρώσεων έχει διατηρήσει τις τιμές των φαρμάκων σε χαμηλότερα επίπεδα και τις αγορές ανταγωνιστικές

Οι υψηλότερες τιμές, η συγκέντρωση των αγορών και η μείωση των επιλογών ή της έρευνας και ανάπτυξης μπορεί επίσης να προκύψουν από συγκεντρώσεις μεταξύ φαρμακευτικών εταιρειών. Η Επιτροπή εξέτασε περισσότερες από 30 συγκεντρώσεις στον φαρμακευτικό κλάδο και εξέφρασε ανησυχίες σε πέντε περιπτώσεις, στις οποίες οι συγκεντρώσεις θα μπορούσαν να είχαν ως συνέπεια να αυξηθούν οι τιμές, οι ασθενείς και τα εθνικά συστήματα υγείας να στερηθούν ορισμένα φάρμακα ή να μειωθεί η καινοτομία για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Η Επιτροπή ενέκρινε τέσσερις από αυτές τις συγκεντρώσεις μόνο αφού οι εταιρείες πρότειναν διορθωτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των ανησυχιών της Επιτροπής και τη διατήρηση του υφιστάμενου βαθμού ανταγωνισμού. Μία περίπτωση εγκαταλείφθηκε αφού η Επιτροπή εξέφρασε αρχικά ανησυχίες ως προς τον ανταγωνισμό.

Η προδραστική παρακολούθηση συνέβαλε στην καθοδήγηση των φορέων της αγοράς

Οι αρχές ανταγωνισμού ανέλαβαν 60 δραστηριότητες παρακολούθησης της αγοράς και ευαισθητοποίησης οι οποίες i) παρείχαν πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία των αγορών · ii) συνέβαλαν σε έναν πιο ανταγωνιστικό σχεδιασμό των κανονιστικών ρυθμίσεων και της νομοθεσίας· και iii) παρείχαν καθοδήγηση στους συμμετέχοντες στην αγορά, και μάλιστα ενεργοποίησαν έρευνες αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας σε συγκεκριμένες μεμονωμένες περιπτώσεις.

Η έκθεση περιγράφει επίσης τις πρωτοβουλίες καθοδήγησης και συντονισμού που ανέλαβε το ΕΔΑ για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, ιδίως την κοινή δήλωση σχετικά με την εφαρμογή των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΕ στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού, η οποία εκδόθηκε από το ΕΔΑ και την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ. Η δήλωση αυτή αποσκοπούσε στην παροχή ενιαίας αντίδρασης του ΕΔΑ σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του δικαίου ανταγωνισμού της ΕΕ κατά τη διάρκεια της κρίσης.