Infographic: Βασικά αγροτικά μεγέθη στην Ελλάδα

Τα στοιχεία που προκύπτουν δεν είναι απλοί αριθμοί, είναι ο καθρέφτης μιας αγροτικής πραγματικότητας που μαραίνεται. Ο ελληνικός αγροτικός τομέας γερνά, συρρικνώνεται, χάνει γη, παραγωγούς και τεχνογνωσία. Παρά τα 180 δισεκατομμύρια ευρώ ενισχύσεων που κατευθύνθηκαν στη γεωργία τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, η μεγάλη αναγέννηση που υποσχέθηκαν οι πολιτικές δεν ήρθε ποτέ. Αντίθετα, παρακολουθούμε μια σταδιακή αποδυνάμωση, μια απώλεια δυναμικής που μοιάζει περισσότερο με αργή εγκατάλειψη παρά με οργανωμένη μετάβαση στο μέλλον.

Τα βασικά αγροτικά μεγέθη που αποκαλύπτουν μια Ελλάδα στο όριο 44 χρόνια επιδοτήσεων, μισό εκατομμύριο λιγότερες εκμεταλλεύσεις

1. 180 δισ. σε επιδοτήσεις και όμως η αγροτική οικονομία συρρικνώνεται

Αυτό είναι το πρώτο και πιο ηχηρό εύρημα.
Από το 1981 μέχρι σήμερα, 180 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν εισρεύσει στην ελληνική γεωργία.
Κι όμως:

Δεν μεταφράστηκαν σε τεχνολογικό εκσυγχρονισμό.
Δεν ενίσχυσαν ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα.
Δεν κράτησαν τους νέους στο χωράφι.

2. Από 998.876 αγροτικές εκμεταλλεύσεις σε μόλις 523.900 – Μια Ελλάδα που αδειάζει παραγωγικά

Μείωση 47% των εκμεταλλεύσεων σε 42 χρόνια.

Τι σημαίνει αυτό;

Ο αγροτικός ιστός αποσαθρώνεται.
Οι μικροί παραγωγοί εξαφανίζονται.
Η γη συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια.

3. Χρησιμοποιούμενη αγροτική γη: από 35,4% στο 28,9%

Μια Ελλάδα που γερνά, εγκαταλείπει και αφήνει τη γη ακαλλιέργητη.

Λιγότερη καλλιεργήσιμη γη σημαίνει χαμηλότερη παραγωγή.
Αυξάνονται οι εισαγωγές τροφίμων.
Εξαρτάται η χώρα από τρίτους σε ένα πεδίο που θα έπρεπε να είναι αυτάρκεια.

4. Δομή εκμεταλλεύσεων: Το 74,1% είναι μικροσκοπικές, κάτω των 50 στρεμμάτων

Αυτό είναι το «άλλο μισό» της ελληνικής αγροτικής τραγωδίας.

Η Ελλάδα δεν έχει:

μεγάλα αγροτικά clusters,
συνεργατικά σχήματα,
οικονομίες κλίμακας.

Έτσι, ο μικρός παραγωγός παλεύει μόνος και συνήθως χάνει, ενώ στην Ισπανία και την Ιταλία, οι οικογενειακές εκμεταλλεύσεις είναι μεν μικρές, αλλά ανήκουν σε δικτυωμένα συστήματα παραγωγής.
Η Ελλάδα έχει 74% μικροί παραγωγοί χωρίς δικτύωση = μηδενική διαπραγματευτική δύναμη.

5. Ηλικία αγροτών: Ελλάδα –40%, ΕΕ +27% στην ηλικιακή κατηγορία κάτω των 65

Το 7,2% των Ελλήνων αγροτών είναι κάτω των 40 ετών, ενώ στην ΕΕ το αντίστοιχο ποσοστό είναι 11,9%.

Πάμε στους άνω των 65 ετών, όπου στην Ελλάδα αντιστοιχεί το 37%, ενώ στην Ευρωπαική Ένωση μόλις το 33%, δηλαδή η Ελλάδα έχει έναν από τους πιο γερασμένους αγροτικούς πληθυσμούς της Ευρώπης.

Δυστυχώς, το συμπερασμα είναι ότι χωρίς νέους αγρότες, η παραγωγή δεν έχει μέλλον.

6. Εκπαίδευση αγροτών: 94% χωρίς καμία γεωργική κατάρτιση

94% έχουν μόνο πρακτική εμπειρία.
5,2% βασική κατάρτιση.
Μόλις 0,7% πλήρη γεωργική εκπαίδευση.

Πώς να ανταγωνιστείς παγκόσμιες αγορές όταν δεν υπάρχει τεχνογνωσία; Πώς να βελτιστοποιήσεις παραγωγή, να μειώσεις κόστος, να αυξήσεις ποιότητα;

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε ένα σκληρό, αμείλικτο σταυροδρόμι. Είτε θα διαμορφώσει επιτέλους μια πραγματική Εθνική Αγροτική Στρατηγική, που θα δώσει κατεύθυνση, τεχνολογία, γνώση και προοπτική στους ανθρώπους της υπαίθρου, είτε σε λίγα χρόνια η αγροτική παραγωγή θα αποτελεί μια θολή ανάμνηση, μια ιστορία που θα διηγούμαστε, αντί να τη ζούμε. Η διατροφική αυτάρκεια, η οικονομική αντοχή και η κοινωνική συνοχή εξαρτώνται από το αν θα επιλεγεί το πρώτο μονοπάτι. Το δεύτερο οδηγεί αναπόφευκτα στην απώλεια μιας Ελλάδας που υπήρξε κάποτε η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και της ταυτότητάς της.