Οι ποινικές κυρώσεις για την επικίνδυνη οδήγηση

Άρθρο του Δικηγόρου Γιώργου Λιονάκη

Στο παρόν άρθρο, που δεν αποτελεί μελέτη ή επιστημονική ανάλυση, θα προσπαθήσουμε με τρόπο απλό, λιτό, καθημερινό, και κατανοητό, και με παραδείγματα από την καθημερινότητα, να εξηγήσουμε, τι προβλέπεται στον ποινικό μας κώδικα και ποιες είναι οι απειλούμενες ποινές, όταν κάποιος εξαιτίας των συγκεκριμένων οδηγικών συμπεριφορών που θα αναφέρουμε ή εξαιτίας της οδήγησης υπό συγκεκριμένες περιστάσεις, προκαλέσει κίνδυνο για ξένα πράγματα, ή κίνδυνο για άνθρωπο ή βαριά σωματική βλάβη σε κάποιον άνθρωπο ή τον θάνατο του.

Ήδη από την 01^η Ιουλίου 2019, με τον νόμο 4619/2019 έχουμε σε εφαρμογή στον Ποινικό μας Κώδικα, το άρθρο 290 Α το οποίο έχει τον τίτλο:

«Επικίνδυνη Οδήγηση».

Με το άρθρο αυτό, ο νομοθέτης θέλησε να ρυθμίσει τις οδηγικές συμπεριφορές ή την οδήγηση υπό τις περιστάσεις που θα περιγράψουμε κατωτέρω, αναλόγως της σοβαρότητας των αποτελεσμάτων τους, που επίσης θα αναφέρουμε κατωτέρω.

Το άρθρο αυτό, όπως ισχύει σήμερα, προβλέπει ότι:

Άρθρο 290Α – Επικίνδυνη οδήγηση

Όποιος κατά τη συγκοινωνία στους δρόμους ή στις πλατείες:

α) Οδηγεί όχημα, μολονότι δεν είναι σε θέση να το πράξει με ασφάλεια εξαιτίας της κατανάλωσης οινοπνεύματος ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή λόγω σωματικής ή πνευματικής εξάντλησης ή

Πιο συγκεκριμένα, όταν κάποιος οδηγεί μεθυσμένος, ή υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών ή ενώ είναι σωματικά ή πνευματικά εξαντλημένος: διότι για παράδειγμα βρισκόταν σε κάποια διασκέδαση ή εκδήλωση -βλ. γλέντι, βλ. γάμο, βλ. πανηγύρι, βλ. κουρές προβάτων, βλ. καζάνι – χωρίς μεν να έχει καταναλώσει αλκοόλ, αλλά να είναι η ώρα 06:00 όταν αφήνει την διασκέδαση του ώστε να είναι κατάκοπος, ή να εργαζόταν 12 ώρες συνεχόμενες και επίσης να είναι κατάκοπος – σωματικά ή πνευματικά από την εργασία του.

β) Οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα της εκάστοτε κατεύθυνσης ή σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες, ή οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο ή προβαίνει κατά την οδήγηση σε επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες,

Για παράδειγμα όταν οδηγεί ένα όχημα, όπως λέει η νεολαία μας «πειραγμένο» – εννοώντας βελτιωμένο, πλην όμως τέτοιας ιπποδύναμης που δεν μπορεί να υποστηριχτεί από το υπόλοιπο όχημα, ή όταν κάνει κόντρες, ή όταν κάνει «οχταράκια») ή

γ) Οδηγεί όχημα:

i) σε αυτοκινητόδρομο ή σε οδό ταχείας κυκλοφορίας με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον εξήντα (60) χλμ. ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο, κατά τουλάχιστον τριάντα (30) χλμ. ανά ώρα,
ii) εντός κατοικημένης περιοχής ή σε άλλο οδικό δίκτυο με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον σαράντα (40) χλμ. ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο, κατά τουλάχιστον είκοσι (20) χλμ. ανά ώρα,

Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε πως εισήχθη τον Απρίλιο του 2023 και η υπερβολική ταχύτητα, με την υπέρβαση των ορίων να έχει αποφασιστεί ως άνω.

ή δ) οδηγεί όχημα στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.) εκτός των περιπτώσεων αποκλειστικού προορισμού της.

Τιμωρείται, αν δεν προβλέπονται βαρύτερες κυρώσεις και άλλες διατάξεις:

αα) με φυλάκιση έως τρία (3) έτη, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα,

ββ) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο,

γγ) με κάθειρξη δέκα έτη αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις

Να σημειωθεί πως με τον νέο ποινικό κώδικα, δύσκολα θα αποφεύγεται η φυλάκιση

δδ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, άν η πράξη είχε ως τον θάνατο άλλου

Τονίζεται πως με τον νέο ποινικό κώδικα, εξαιρετικά δύσκολα θα αποφεύγεται η φυλάκιση.

Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.

Όποιος στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου οδηγεί επικίνδυνα από αμέλεια και από την πράξη του αυτή μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα ή κίνδυνος για άνθρωπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή.»

Από 01-05-2024 δυνάμει του νόμου 5090/2024 που τροποποιεί τον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, οι ως άνω ποινές θα αφορούν και σε όποιον παραβιάζει ερυθρό σηματοδότη και από την παραβίαση αυτήν επιφέρει τις αναφερόμενες συνέπειες.

Όλα τα παραπάνω ισχύουν στις περιπτώσεις που κάποιος οδηγεί επικίνδυνα, υιοθετώντας όμως κάποια από τις συμπεριφορές ή υπό κάποια από τις περιστάσεις που αναφέραμε, και μόνο αυτά.

Και θα ρωτήσει κανείς, τι συμβαίνει εάν κάποιος σκοτώσει κάποιον από αμέλεια, ενόσω οδηγεί;

Για παράδειγμα: Οδηγεί το όχημα του, με 30 χλμ/ώρα, χωρίς να έχει πιει, χωρίς να έχει καταναλώσει αλκοόλ, χωρίς να είναι κουρασμένος, χωρίς να κάνει ελιγμούς και κόντρες, χωρίς με τον νέο ποινικό κώδικα να παραβιάσει το κόκκινο, χωρίς να τρέχει υπερβολικά, και κάποια στιγμή αφαιρείται το μυαλό («και το σώμα του», εννοώντας ότι αφήνει το τιμόνι) διότι πιάνει το κινητό του να στείλει ένα μήνυμα ή να σηκώσει το τηλέφωνο ή να δει την αρχική του στο Instagram, και σκοτώνει έναν άνθρωπο.

Αυτός πράττει:

Ανθρωποκτονία από αμέλεια, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 302 του Ποινικού Κώδικα.

«Όποιος από αμέλεια σκότωσε άλλον, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών».

Μέχρι σήμερα δεν οδηγείται στην φυλακή.

Από 01-05-2024, η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης θα είναι τουλάχιστον 2 ετών, δηλαδή από 2 έως 5 έτη φυλάκιση, και υπό προϋποθέσεις (αν δεν του χορηγηθεί κάποιο ελαφρυντικό για παράδειγμα) θα μπορεί να οδηγηθεί στην φυλακή.

Συμπερασματικά, προσέχουμε πολύ στο τιμόνι, η οδήγηση θα πρέπει να συνοδεύεται από μεγάλη ευθύνη και συστολή…. Καλό δρόμο !

Γιώργος Λιονάκης- Δικηγόρος