Μελέτη σε ποντίκια δείχνει ανέλπιστη σύνδεση της μύτης με τη νόσο Αλτσχάιμερ

Σε περιπτώσεις όπου το σκάλισμα της μύτης μύτη σας βλάπτει τους εσωτερικούς ιστούς, τα κρίσιμα είδη βακτηρίων βρίσκουν πιο ανοιχτό δρόμο προς τον εγκέφαλο

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022 αποκάλυψε μια αδύναμη αλλά εύλογη σχέση μεταξύ του μύτης  και της αύξησης του κινδύνου εμφάνισης άνοιας, μιας σχέσης που προκύπτει… στο σκάλισμα.

Σε περιπτώσεις όπου το σκάλισμα της μύτης μύτη σας βλάπτει τους εσωτερικούς ιστούς, τα κρίσιμα είδη βακτηρίων βρίσκουν πιο ανοιχτό δρόμο προς τον εγκέφαλο, ο οποίος ανταποκρίνεται στην παρουσία τους με τρόπους που μοιάζουν με σημάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Υπάρχουν βέβαια αρκετοί αστερίσκοι εδώ, κυρίως ότι μέχρι στιγμής η υποστηρικτική έρευνα βασίζεται σε ποντίκια και όχι σε ανθρώπους, αλλά τα ευρήματα αξίζουν σίγουρα περαιτέρω διερεύνησης και θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατανόησή μας για το πώς ξεκινά το Αλτσχάιμερ, κάτι το οποίο παραμένει κάτι σαν μυστήριο.

Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ στην Αυστραλία πραγματοποίησε δοκιμές με ένα βακτήριο που ονομάζεται Chlamydia pneumoniae, το οποίο μπορεί να μολύνει τον άνθρωπο και να προκαλέσει πνευμονία.

Τα βακτήρια έχουν επίσης ανακαλυφθεί στην πλειονότητα των ανθρώπινων εγκεφάλων που έχουν προσβληθεί από άνοια όψιμης έναρξης.

Αποδείχθηκε ότι στα ποντίκια, τα βακτήρια μπορούσαν να ταξιδέψουν μέχρι το οσφρητικό νεύρο (ενώνοντας τη ρινική κοιλότητα και τον εγκέφαλο). Επιπλέον, όταν σημειώθηκε βλάβη στο ρινικό επιθήλιο (τον λεπτό ιστό κατά μήκος της οροφής της ρινικής κοιλότητας), οι λοιμώξεις των νεύρων επιδεινώθηκαν.

Τα βακτήρια έχουν επίσης ανακαλυφθεί στην πλειονότητα των ανθρώπινων εγκεφάλων που έχουν προσβληθεί από άνοια όψιμης έναρξης.

Τι συνέβη λοιπόν στη μύτη των ποντικιών

Αποδείχθηκε στα ποντίκια, πως τα βακτήρια μπορούσαν να ταξιδέψουν μέχρι το οσφρητικό νεύρο – που ενώνει τη ρινική κοιλότητα και τον εγκέφαλο. Επιπλέον, όταν σημειώθηκε βλάβη στο ρινικό επιθήλιο (τον λεπτό ιστό κατά μήκος της οροφής της ρινικής κοιλότητας), οι λοιμώξεις των νεύρων επιδεινώθηκαν.

Αυτό οδήγησε στον εγκέφαλο του ποντικιού να συσσωρεύσει περισσότερο βήτα-αμυλοειδές, μια πρωτεΐνη που απελευθερώνεται ως απόκριση σε λοιμώξεις. Πλάκες (ή μάζες) αυτής της πρωτεΐνης βρίσκονται επίσης σε σημαντικές συγκεντρώσεις σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ. «Είμαστε οι πρώτοι που δείξαμε ότι το Chlamydia pneumoniae μπορεί να ανέβει απευθείας στη μύτη και τον εγκέφαλο, όπου μπορεί να προκαλέσει παθολογίες που μοιάζουν με τη νόσο του Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο νευροεπιστήμονας Τζέιμς Σεντ Τζον από το Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ στην Αυστραλία τον Οκτώβριο του 2022, όταν κυκλοφόρησε η μελέτη. «Το είδαμε να συμβαίνει σε ένα μοντέλο με ποντίκια και τα στοιχεία είναι δυνητικά τρομακτικά και για τους ανθρώπους», πρόσθεσε.

Οι επιστήμονες εξεπλάγησαν από την ταχύτητα με την οποία το Chlamydia pneumoniae επικράτησε στο κεντρικό νευρικό σύστημα των ποντικών, με τη μόλυνση να συμβαίνει μέσα σε 24 έως 72 ώρες. Πιστεύεται ότι τα βακτήρια και οι ιοί βλέπουν τη μύτη ως μια γρήγορη διαδρομή προς τον εγκέφαλο.

Αν και δεν είναι βέβαιο ότι τα αποτελέσματα θα είναι τα ίδια στους ανθρώπους, ή ακόμη και ότι οι πλάκες βήτα-αμυλοειδούς είναι αιτία για Αλτσχάιμερ, είναι ωστόσο σημαντικό να συνεχιστεί η έρευνα πάνω στα υποσχόμενα αυτά στοιχεία, στο πλαίσιο του αγώνα για την κατανόηση αυτής της κοινής νευροεκφυλιστικής κατάστασης.

«Πρέπει να κάνουμε αυτή τη μελέτη σε ανθρώπους και να επιβεβαιώσουμε εάν το ίδιο μονοπάτι λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο», είπε ο Σεντ Τζον.

«Είναι μια έρευνα που έχει προταθεί από πολλούς ανθρώπους, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι αυτά τα ίδια βακτήρια υπάρχουν στους ανθρώπους, αλλά δεν έχουμε επεξεργαστεί πώς φτάνουν εκεί».

Το μάζεμα μύτης δεν είναι κάτι σπάνιο. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό έως και 9 στους 10 ανθρώπους να το κάνουν… για να μην αναφέρουμε ένα σωρό άλλα είδη (μερικά λίγο πιο έμπειρα από άλλα). Αν και τα οφέλη δεν είναι ξεκάθαρα, μελέτες όπως αυτή θα μπορούσαν να μας κάνουν να το ξανασκεφτούμε πριν… σκαλίσουμε.