Πανελλήνιες 2025: Συμβουλές και οδηγός για παιδιά και γονείς για την αντιμετώπιση του άγχους

Το άγχος των Πανελληνίων εξετάσεων καταλαμβάνει ολόκληρη την οικογένεια. Από τα παιδιά που καλούνται να διαχειριστούν ένα ιδιαίτερα βαρύ πρόγραμμα μελέτης, μέχρι και τους γονείς που αγωνιούν για τα τελικά αποτελέσματα.

Το άγχος εξετάσεων συνήθως πηγάζει από το συναίσθημα του φόβου κυρίως της αποτυχίας. Από την σκοπιά των παιδιών και των εφήβων, το άγχος κρύβει πεποιθήσεις σχετικά με το πόσο σημαντικό είναι για αυτούς ή και για τους άλλους να τα πάνε καλά και να πετύχουν. Με άλλα λόγια, τα παιδιά έχουν αγωνία για το ποιες θα είναι οι συνέπειες αν δεν τα καταφέρουν, ή αν θα αλλάξει ο τρόπος που τους βλέπουν οι σημαντικοί τους ανθρωποι (οικογένεια, φίλοι, δάσκαλοι).

Από την μεριά των γονέων και των εκπαιδευτικών, συνειδητά ή και ασυνείδητα, υπάρχει αγωνία αναφορικά με τη σχολική επίδοση των παιδιών, διότι αυτή έχει συσχετιστεί με τη μελλοντική πορεία και ευτυχία του παιδιού.

Έτσι, και οι ενήλικες μπορεί να σκέφτονται υπερβολικά το μέλλον και το τι μπορεί να συμβεί αν τα πράγματα δεν πάνε τώρα καλά.

Επίσης, μπορεί να παρακολουθούν στενά τη μελέτη και το πόσο χρόνο αφιερώνει το παιδί στο διάβασμα ή και να αναζητούν διαρκώς τρόπους για να βοηθήσουν περισσότερο τη μαθησιακή διαδικασία. Η στάση αυτή έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να αντιληφθεί το δικό των ενηλίκων και να πιστέψει πως μόνο η επίδοση του είναι σημαντική.

Η επιστημονική ομάδα του «Μαζί για το Παιδί» δίνει ορισμένες απλές συμβουλές ενδυνάμωσης τόσο για τους υποψηφίους όσο και για τους αγχωμένους γονείς τους.

Συμβουλές για τα παιδιά

• Φροντίστε να έχετε ελεύθερο χρόνο και ποικιλία στη δραστηριότητες σας.
• Εκφράστε το πως νιώθετε σε φίλους και σε ενήλικες με τους οποίους αισθάνεστε ασφάλεια.
• Μην προσπαθείτε να αποφύγετε το άγχος σας. Παρατηρήστε το και αφήστε το να φύγει μόνο του.
• Μην ταυτίζετε την επιτυχία με έναν βαθμό ή με ένα πανεπιστήμιο.
• Επικεντρωθείτε σε ένα βήμα την φορά. Όπως λέει μία χιουμοριστική ινδική παροιμία: – Πως τρώμε έναν ελέφαντα; – Μπουκιά, μπουκιά!
• Προσπαθήστε να φροντίζετε τον εαυτό σας σε όλους τους τομείς (ύπνο, κίνηση, φαγητό) και να σας συμπεριφέρεστε γενικά με ευγένεια, όπως θα φερόσασταν σε έναν φίλο σας.

Συμβουλές για τους ενήλικες

• Εξασφαλίζουμε ένα ήρεμο και χωρίς εντάσεις περιβάλλον.
• Ενθαρρύνουμε το παιδί να κάνει τα πράγματα που το ευχαριστούν και το χαλαρώνουν.
• Ρωτάμε το παιδί πως νιώθει και ακούμε τι έχει να μας πει χωρίς να βιαστούμε να το καθησυχάσουμε.
• Ρωτάμε πως μπορούμε να βοηθήσουμε χωρίς να προτείνουμε δικές μας λύσεις.
• Λέμε πως καταλαβαίνουμε γιατί νιώθει άγχος και πως είναι φυσιολογικό να το αισθάνεται.
• Εξηγούμε ότι όλοι μας κάνουμε λάθη και μπορούμε να έχουμε και αποτυχίες.
• Θυμίζουμε στο παιδί εμπόδια που έχει ξεπεράσει για να το ενδυναμώσουμε.
• Του υπενθυμίζουμε πως ακόμα και αν τα πράγματα δεν πάνε όπως θέλει, θα είμαστε δίπλα του για να βρει νέες λύσεις και δεν θα αλλάξει ο τρόπος που το βλέπουμε.
• Αν θέλουμε, φέρνουμε και παραδείγματα από την δική μας εμπειρία με στόχο το παιδί να απενοχοποιήσει ό, τι δύσκολο προκύψει (πχ. «Και εγώ θυμάμαι στην ηλικία σου δεν τα είχα πάει καλά σε αυτές τις εξετάσεις και ήμουν στεναχωρημένος, ωστόσο βρήκα τρόπο να κάνω αυτό που ήθελα…»).

Τι να αποφύγετε

• Να υποτιμάμε τα συναισθήματα του παιδιού
• Να το καθησυχάζουμε διαρκώς λέγοντας του πως δεν πειράζει ή να μην ανησυχεί
• Να αποκλείουμε την πιθανότητα αποτυχίας
• Να του υπενθυμίζουμε λάθη που έχει κάνει
• Να υπογραμμίζουμε ότι η προσπάθεια του δεν είναι αρκετή, ακόμα και αν όντως πιστεύουμε ότι μπορεί να κάνει περισσότερα
• Να το κατακλύζουμε με υπερβολικό αριθμό συμβουλών ή ιδεών για το τι μπορεί να γίνει καλύτερα