Για τη νέα γενιά φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας εργάζονται οι φαρμακευτικές εταιρείες

Η Γενική Γραμματεία Υπηρεσιών Υγείας του Υπουργείου Υγείας δημοσίευσε το διαγνωστικό και θεραπευτικό πρωτόκολλο για την παχυσαρκία, με σκοπό να αποτελέσει έναν «οδηγό» για το ποιος θεωρείται παχύσαρκος, πότε χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή, ποια θεραπεία χρειάζεται και σε ποιες περιπτώσεις την αποζημιώνεται. Στον απόηχο της παγκόσμιας φρενίτιδας που επικρατεί με γνωστά φάρμακα για τη διαχείριση του διαβήτη που ταυτόχρονα έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στην απώλεια βάρους, η χρησιμότητα των παραπάνω κατευθύνσεων είναι αδιαμφισβήτητη.

Την ίδια στιγμή, πάντως, φαρμακευτικοί κολοσσοί μελετούν την επόμενη γενιά φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας που θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους στη «μάχη» τους με το περιττό βάρος.

Για την κατανόηση της προσπάθειας, καθώς και του ανταγωνισμού, των φαρμακευτικών εταιρειών για καινούργια και πιο βολικά φάρμακα κατά της παχυσαρκίας, αξίζει μια μικρή ιστορική αναδρομή της συγκεκριμένης κατηγορίας σκευασμάτων. Τη δεκαετία του 1980, ερευνητές εντόπισαν μια ορμόνη στο ανθρώπινο έντερο που ονομάζεται GLP-1 και προκαλεί την απελευθέρωση ινσουλίνης, η οποία ελέγχει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Η ανακάλυψη αυτή ήταν το εφαλτήριο δημιουργίας μιας νέας κατηγορίας φαρμάκων για τον διαβήτη, γνωστών ως αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1, το πρώτο από τα οποία εγκρίθηκε το 2005.

Τα φάρμακα αυτά διατηρούσαν το σάκχαρο στο αίμα υπό έλεγχο. Φάνηκε, επίσης, να καταστέλλουν την όρεξη, και ορισμένοι άνθρωποι που τα έπαιρναν έχασαν μια μέτρια ποσότητα βάρους. Η αποκάλυψη αυτή οδήγησε τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) να εγκρίνει το πρώτο φάρμακο GLP-1 για την απώλεια βάρους το 2014.

Η δραστική ουσία λιραγλουτίδη, το εβδομαδιαίο ενέσιμο φάρμακο, οδήγησε σε σχεδόν 3% μείωση του σωματικού βάρους κατά μέσο όρο στους συμμετέχοντες σε μελέτες. Σημειώνεται ότι η λιραγλουτίδη είναι το μόνο φάρμακο που προς το παρόν συνταγογραφείται κατά της παχυσαρκίας στην Ελλάδα και δίνεται σε ασθενείς με παχυσαρκία και πολυνοσηρότητα.

Η Novo Nordisk, η εταιρεία πίσω από τη λιραγλουτίδη (εμπορική ονομασία Saxenda), εργαζόταν παράλληλα πάνω σε ένα καλύτερο GLP-1 αγωνιστή. Αυτό το νέο φάρμακο, η σεμαγλουτίδη, εγκρίθηκε για πρώτη φορά για τον διαβήτη το 2017 (με την εμπορική ονομασία Ozempic) και στη συνέχεια το 2021 για την απώλεια βάρους ως Wegovy.

Η τιρζεπατίδη της Eli Lilly ακολούθησε τη σεμαγλουτίδη, με αποτέλεσμα την έγκριση του φαρμάκου Mounjaro το 2022 για τον διαβήτη και του Zepbound το 2023 για τη διαχείριση του βάρους.