Τα έθιμα του Πάσχα είναι πολλά όμως λίγοι γνωρίζουν τι ακριβώς συμβολίζουν
Οι πιστοί σε όλη τη χώρα γιορτάζουν την Κυριακή του Πάσχα με κατάνυξη και λαμπρότητα, αναδεικνύοντας την Ανάσταση του Θεανθρώπου και τη νίκη της ζωής επί του θανάτου. Το έθιμο «προστάζει» σούβλισμα αρνιού, τσούγκρισμα κόκκινων αυγών, τραγούδια και χορούς.
Γιατί όμως σουβλίζουμε τον οβελία;
Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην εβραϊκή γιορτή του Πάσχα, που σημαίνει πέρασμα. Οι Εβραίοι γιορτάζουν τη διάβασή τους από την Ερυθρά θάλασσα και την απελευθέρωσή τους από τη φαραωνική δουλεία.
Σύμφωνα με τις Γραφές, ο Θεός έστειλε μήνυμα στον Μωυσή να ενημερώσει τους υπόδουλους Εβραίους να «σφάξουν έναν αμνό, να βάψουνε με το αίμα τους τις πόρτες έτσι ώστε ο Άγγελος Θανάτου να γνωρίζει ποιος είναι Εβραίος και ποιος όχι». Ο Άγγελος Θανάτου σκότωσε όλους τους πρωτότοκους γιους των Αιγυπτίων ενώ οι Εβραίοι αφέθηκαν ελεύθεροι να φύγουν.
Πριν αναχωρήσουν για τη Γη της Επαγγελίας, έφαγαν το αρνί που είχαν προσφέρει ως θυσία για τη σωτηρία του έθνους του Ισραήλ, μαζί με άζυμο ψωμί και πικρά χόρτα. Στην Ορθοδοξία, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής παρουσίασε τον Ιησού με τον αμνό που θα θυσιαστεί για τη σωτηρία του κόσμου.
Οι Εβραίοι ποιμένες λοιπόν, ήταν αυτοί που έσφαζαν και προσέφεραν τα αρνιά ως θυσία στο Θεό για να τον τιμήσουν και να τον ευχαριστήσουν. Στη συνέχεια όμως οι Χριστιανοί καθιέρωσαν το Πάσχα ως δική τους εορτή.
Οι πιστοί μοιράζονται το αρνί του Πάσχα που συμβολίζει τον Χριστό, o οποίος θυσιάστηκε για μας.
Σημειώνεται ότι τους πρώτους μετά Χριστόν αιώνες, οι εορτασμοί της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα δεν υπήρχαν, καθώς οι Χριστιανοί ήταν μια διωκόμενη μειονότητα.
Όλα άλλαξαν με τον Μέγα Κωνσταντίνο.
Οι πρώτες λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας ξεκίνησαν στην Ιερουσαλήμ και με απόφαση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ, το Πάσχα ορίστηκε να εορτάζεται σ’ όλη τη Χριστιανοσύνη την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας και μετά το εβραϊκό Πάσχα, προκειμένου να τηρείται η σειρά των γεγονότων.
Όμως, από την εισαγωγή του Γρηγοριανού ημερολογίου, Ανατολικοί και Δυτικοί Χριστιανοί γιορτάζουν το Πάσχα σε διαφορετικές ημερομηνίες, οι μεν βάσει του παλαιού ημερολογίου, οι δε βάσει του νέου. Αν και το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει υιοθετήσει το νέο ημερολόγιο από τις αρχές του 20ου αιώνα, για το Πάσχα ακολουθεί το παλαιό.
Γιατί σουβλίζουμε αρνί στην Ελλάδα – Οι ρίζες του εθίμου
Το σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες, 40 ημέρες μετά τον θάνατο των συγγενών τους, μαγείρευαν δίπλα από τον τάφο. Πίστευαν ότι στο γεύμα που δίνεται μετά την ταφή και στο μνημόσυνο, συμμετέχει και ο ίδιος ο νεκρός. Έψηναν αρνιά σε εστίες, έπιναν κρασί και χόρευαν για να τον τιμήσουν.
Στη χριστιανική λατρεία, το Πάσχα μεταφέρθηκε λίγες ημέρες μετά, για να γιορτάζεται την πρώτη, ημερολογιακή Κυριακή, μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. Kυρίως για να υπάρχει αλληλουχία με το Πάθος και την Ανάσταση του Χριστού. Απέκτησε, βέβαια, και άλλο συμβολισμό. Πλέον δείχνει το πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή και από τη λύπη στη χαρά.
Στο χριστιανικό Πάσχα, το αρνί συμβολίζει τη θυσία του Χριστού για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. O αμνός συμβολίζει τον Χριστό, διότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει τον Ιησού με τον αμνό θεού που θα πάρει στις πλάτες του τις αμαρτίες του κόσμου. Έτσι την ημέρα του Πάσχα, οι πιστοί μοιράζονται το αρνί του Πάσχα, που συμβολίζει τον Χριστό.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, οι κλέφτες και οι αρματωλοί, όταν έκαναν ανακωχή, σούβλιζαν αρνιά λέγοντας ότι ο Χριστός θα χαρίσει την «ανάσταση» και στο πολύπαθο γένος τους. Τα χρόνια που ακολούθησαν, το σούβλισμα του αρνιού γινόταν στη Ρούμελη και στην Πελοπόννησο. Σήμερα στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας, την Κυριακή του Πάσχα ψήνουν το αρνί στη σούβλα.
Το κοκορέτσι
Πώς σουβλίζουμε αρνί ανά την Ελλάδα;
Σε όλη την Ελλάδα, αρνί, κατσίκι και κοκορέτσι έχουν την ημέρα του Πάσχα την τιμητική τους. Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας την Κυριακή του Πάσχα ψήνουν το αρνί στη σούβλα, μαζί με το κοκορέτσι. Κάθε γωνιά της Ελλάδας αυτή τη μέρα γιορτάζει με το δικό της τρόπο:
- Στη Λιβαδειά οι κάτοικοι στήνουν σε σειρά υπαίθριες σούβλες και συγκεντρώνονται γύρω τους πίνοντας και τρώγοντας για ώρες.
- Στην Κύθνο σερβίρονται τα «αληφόνια», άγρια και πικρά ραδίκια, αλλά και τα περίφημα «τσιμπητά» -μυζηθροπιτάκια με κανέλα και μέλι!
- Στη Ρόδο, συνηθίζουν να σφάζουν στο σπίτι τους το αρνάκι τους και το λένε Πασκάτη ή Λαμπριώτη. Το γεμίζουν με χοντρό σιτάρι, αλεσμένο στον μύλο και το ψήνουν στον φούρνο. Το έθιμο αυτό συνηθίζεται και στη Σάμο, την Ικαρία και τη Λέσβο.
- Στην Κάρπαθο, το αρνί γίνεται στον φούρνο με ρύζι, πλιγούρι και εντόσθια.
- Στην Άνδρο, τo αρνάκι λέγεται Λαμπριάτης και μαγειρεύεται στο φούρνο με λαχανικά και ρύζι.
- Στη Σίφνο το αρνάκι ψήνεται στο «Μαστέλο», δηλαδή σε πήλινο δοχείο με άνηθο και κόκκινο κρασί.
- Στη Νάξο συνηθίζεται το παραδοσιακό «Μπατούδο», δηλαδή κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.
- Σε Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία, συνηθίζουν να γεμίζουν την μπόλια του αρνιού με εντόσθια και χορταρικά και να την ψήνουν στο φούρνο.
Διαβάστε επίσης:
Πού βρίσκεται σήμερα ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ»
Τι γιορτάζουμε το Σάββατο του Λαζάρου;
Άγιος Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος – Πότε «πέφτει» φέτος η γιορτή
